Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya

SHamchaning to‗liq deformatsiyaga uchrash vaqtini aniqlash: 
To‗liq deformatsiya 
vaqtini aniqlash kapilyar o‗tish joyi bo‗lgan ikki tomoni ochiq shisha naycha, shisha shtok va 
metal sterjendan (og‗irligi 7,5g va D=2 mm) dan iborat bo‗lgan moslamada olib boriladi. SHisha 
naychaning bir tomoni tiqin bilan berkitiladi va harorati 37
0
S gacha isitilgan suvga solinadi. 
Aniqlash boshlanmasdan oldin bu naycha suvga solinadi. SHamcha avval sovuqda 15 min. 
davomida ushlanadi, so‗ngra naychaga solinadi va shisha shtok yordamida qattiqlanadi. 
SHamcha uchiga darxol metall sterjen o‗rnatiladi va sekundomer yoqiladi. Metal sterjenning 
naycha tagiga tekkan vaqti shamchaning to‗liq deformatsiya vaqti deb hisoblanadi va bu vaqt 15 
daqiqadan oshmasligi kerak (1-rasm). 
 
1-Rasm. YUmshoq dori turlarini biosamaradorligini teng muvozanatli dializ 
 (Kruvchinskiy) usuli bo‗yicha aniqlash 
1- dializ muhit quyish uchun shisha idish; 2-termometr; 3-dializ nayi; 4-namunalarni 
taxlilga olish uchun pipetka; 5- yarimo‗tkazuvchan sellofan membrana
 
SHamchalarning biosamaradorligini aniqlash 
SHamchalarning biosamaradorligini aniqlashda ham turli usullar qo‗llaniladi. Ulardan
asosy ta‘sir etuvchi moddalarning membrana orqali diffuziyasiga asoslangan. Membrana sifatida 
sellofan, "SARTORIUS" firmasining membranasi (teri modeli) qo‗llaniladi. 
Aniqlash uchun shamcha maydalaniladi va 3,0 g dan tortib olinadi va dializ kamerasiga 
joylashtiriladi. Dializat 37
0
S haroratda bo‗lishi kerak. Dializat aralashtirib turiladi. Aniqlashni 6 
soat davomida olib boriladi. Dializatga ajralgan dori moddalar miqdori tegishli fizik-kimyoviy 
usullar bilan aniqlanadi. 
Laboratoriya ishi 

---

81 
1. Papaverin gidroxlorid saqlagan shamcha tarkibiga turli xil maydalik darajasidagi papaverin 
gidroxloridni qo‗shib, quyish usuli bo‗yicha shamcha tayyorlang. 
2. Tayyor shamchani biosamaradorligini Kruvchinskiy usuli - in vitro- (amaliy) va in vivo 
usullari (nazariy) bo‗yicha aniqlang 
3.Tayyor shamchani sifatini tekshiring va jadval to‗ldiring