Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya

NAZARIY MATERIALLAR 

---

6 
vazifasi dorilarning odamda va xayvonlarning biologik faolligiga ta‘sir kursatadigan omillarni 
urganish va shunga binoan ularning terapevtik unumdorligini oshirish va kushimcha ta‘sirini 
kamaytirishdir. 
―Biofarmatsiya‖ termini juda aniq bo‗lmasada, u bizda va horijda xalqaro biofarmatsevtik 
terminologiya standarti deb qabul qilingan va qo‗llab kelinmoqda. 
Zamonaviy biofarmatsiya o‗zining ichki terminlari ega bo‗lib, ular uning asosiy 
mohiyatini aks ettiradi. 
 Omillar – 
birgalikda ta‘sir etuvchi kuchlar bo‗lib, o‗rganilayotgan jarayonning so‗ngi 
natijasiga ta‘sir ko‗rsatadi. 
 Biofaol modda
– dorivor preparatning bir qismi bo‗lib, terapevtik ta‘sirga ma‘sul 
hisoblanadi. 
 Biofaollik
– dorivor moddaning xususiyati yoki dorivor preparatdan talab etilgan ta‘sirni 
ko‗rsatish. 
Klinik omillar
– klinik sharoitlarda farmakoterapiya jarayonida uchraydi ( dozani aniqlash, 
dorini qabul qilish vaqti, qo‗shimcha ta‘sir, dori preparatini birgalikda yoki alohida 
yuborgandagi ta‘siri, kasalning holati, kasallikning og‗ir engilligi, oshqozon-ichak traktining, 
jigarning, buyrakning, yurak qon-tomir sistemasining buzilishi va boshq.). 
Ekvivalentlik 
– dorivor moddaning yoki dori preparatining analitik me‘yoriy hujjatlarda 
keltirilgan miqdoriga to‗g‗ri kelishi yoki ta‘siri bo‗yicha solishtirilayotgan modda bilan mos 
kelishi. 
Farmatsevtik ekvivalent 
– texnologik me‘yor bo‗yicha ma‘lum dori turida bir dozada bir 
xil dori moddasi saqlagan dori preparatining talabga javob berishi. 
Klinik ekvivalent 
- biror bir kasallikni davolashda yoki kasallik oldini olishda dori 
preparatining bir xil dozada qabul qilinganda bir xil terapevtik faolligini ko‗rsatuvchi omil.