Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

8-rasm. DPR-2 poroshoklarni dozalash apparati 
Elaki dorilarni qadoqlash 
Dozalangan kukunlarni qadoqlash uchun asosan 7,5*10 sm o‘lchamda kesilgan kogoz yoki 
shu o‘lchamda fabrikada tayyorlangan kogoz kapsulalar ishlatiladi. Gigroskopik xususiyatga ega 
bo‘lgan moddalar, uchuvchan va kuchli hidli moddalar mumli (charta ce
rata) yoki parafinlangan 
kogozlarga (charta paraffinata), moysimon xususiyatli moddalar pergament qogozlarga (charta 
pergamenta) o‘raladi. 
9-
rasm. Poroshoklarni kapsulalarga o‘rash jarayoni
 

Kukun tarkibidagi moddalarning yomon ta'mi, hidi va mazasini niqoblash, rangli 

moddalarning ifloslantirishini yo‘kotish maqsadida (metilen ko‘ki, riboflavin, faollashtirilgan 
ko‘mir) hamda dori moddalarni me'da suyuqligi ta'siridan saqlash maqsadlarida elaki dorilar 
kraxmal yoki jelatinadan yasalgan kapsulalarga joylashtirilishi mumkin (13-rasm). 
Kapsulalarga joylangan kukunlar karton kuticha eki shisha idishlarda beriladi. Kukun 
tarkibiga uchuvchan moddalar kirsa, ular ogzi yaxshi yopiladigan shisha idishlarga solinadi. 
Tarkibida Zaharli moddalar saqlagan kukunlarni qadoqlashda uning mustaxkamligiga e'tibor berish 
kerak. Zarurat bo‘lsa ularni surgich yoki mum bilan muxrlash zarur. Dozalanmagan kukunlarni 
kogoz xaltalarda hamda karton kutichada qadoqlab berish yoki shisha, plastmassa va tunuka 
idishlarga solish mumkin. 
 
5.
Poroshoklar tasnifi. Poroshoklarga qo‟yilgan talablar.
 
1.
Bir xilligi. Tayyorlangan poroshok oq qog‘ozga sochilib ko‘riladi (100g). N
amuna 
poroshok massasining chetidan, oldidan, orkasidan olinadi. Xar bir namunada poroshokning 
miqdori bir xil bo‘lishi 
kerak. 

---

19 
2.
Zarrchalar o‘lchami. 
Q
urollanmagan ko‘z bilan ko‘rilganda poroshok zarrachalar 
o‘lchami bir xil bo‘lishi kerak.
3.
Sochiluvchanligi. Poroshok massalari bir xil bo‘lishi, kotib qolgan nam katmoqlar 
bo‘lmasligi kerak. Massa oson sochilishi, oqishi kerak
. 
4.
Mazasi. O‘ziga xos mazali bo‘lishi kerak. Achchiq mazani korregirlash kerak.
5.
Poroshoklarning og‘irligi. Ichish uchun poroshoklar judayam kam (0,1 g kam ) eki 
ko‘p (1 g ko‘p) og‘irlikka ega bo‘lmasligi kerak. Bu qo‘llash uchun qulaylikka ega bo‘lish uchun
.
2
Tarozining metrologik tavsifi uning turg‘unligi ishonchliligi, sezgirligi va doimiyligi kabi 
ko‘rsatkichlami o‘z ichiga oladi.
1)
Turg‘unligi 
- bu tarozi elkasini muvozanat holatidan chiqib ketib 4-6 marta harakatlangandan 
keyin yana dastlabki muvozanat xolatini egallashga aytiladi. 
2)
Ishonchliligi- 
bu tarozini o‘lchanadigan modda va tosh o‘rtasidagi muvozanatiga aytiladi 
(tosh bilan o‘lchanadigan moddani almashtirib qo‘ygan xolatda ham birinchi muvozanat xolatini 
ko‘rsatishiga aytiladi).
3)
Doimiyligi - bu ta
rozining bir xil sharoitda birorta moddani bir necha marta o‘lchaganda ham, 
bir xil ko‘rsatkichni ko‘rsatishiga aytiladi.
4)
Sezgirligi - 
bu tarozining juda kichkina og‘irlikni sezib, o‘z muvozanat xolatidan chiqib 
ketishiga aytiladi. 
Og‘irlik o‘lchov birligi
qilib kilogramm qabul qilingan. Kilogramm platina - irridiy 
qotishmalaridan tayyorlangan silindrsimon massa. Dorixonada ikkinchi sinf texnik toshlar 
qo‘llaniladi. Ularga may da (milligramm) 
- 10 mg dan 1000 mg gacha va yirik (grammli) - lg dan 
200 g yoki 
500 g gacha bo‘lgan toshlar kiradi.