Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya

KO‘Z SURTMALARI 
Ko‘z  surtmalari  dezinfeksiya,  og‘riqni  qoldirish,  ko‘z  qorachig‘ini  kengaytirish  yoki 
toraytirish, shamollashga qarshi yoki ko‘z ichki bosimini pasaytirish maqsadida ishlatiladi. 
Boshqa  surtmalardan  farqli  o‘laroq  ularga  qo‘shimcha  talablar  ham  qo‘yiladi:  sterillik, 
qirrasi  o‘tkir,  qattiq  zarrachalarning  bo‘lmasligi,  ko‘zga  qitiqlovchi  ta’sir  ko‘rsatmasligi, 
ko‘zning nam shilliq qavatida yaxshi tarqalishi kabi talablarga javob berishi kerak. 
Ko‘z  surtmalari  aseptik  sharoitda  tayyorlanadi.  MTH (me’yoriy  texnik  hujjat)  bo‘yicha 
tayyorlanmasa hamda shifokor ko‘rsatmasi bo‘lmasa asos sifatida 10 qism suvsiz lanolin va 90 
qism qaytaruvchilar saqlamaydigan vazelin (Ko‘z surtmasi uchun navi) dan tashkil topgan asos 
qo‘llaniladi.  Asos  chinni  kosachada  suv  hammomida  suvsiz  lanolin  va  “Ko‘z  surtmasi  uchun” 
navli vazelinni eritib olinadi. Eritilgan asos bir necha qavatli dokadan suzilib, quruq sterillangan 
bankalarga joylashtiriladi. Pergament qog‘oz bilan usti berkitilib quritish shkaflarida 180
0
 C da 
30-40 daqiqa yoki 200
0
C da 15-20 daqiqa sterillanadi. 
Dorixona sharoitida “Ko‘z surtmasi uchun ” navli vazelinni tayyorlash mumkin. Buning uchun 
vazelin 150
0
C da 1-2 soat faollashgan ko‘mir (1-2% miqdorida) ishtirokida qizdiriladi. 

---

68 
 
Bunda uchuvchan moddalar uchib ketadi, bo‘yovchi moddalar adsorbsiyalanadi. Nihoyat 
aralashma filtr qog‘ozdan issiq filtrlashga moslashgan voronka orqali filtrlanadi. 
Rp: Unguenti Sulfacyli-natrii 30%-30,0 
       M.D.S. Ko‘z surtmasi. 
30%li sulfatsil natriy surtmasi quyidagi tarkib bo‘yicha tayyorlanadi: 
Sulfatsil natriy 30,0 g 
Tozalangan suv 20 ml 
Suvsiz lanolin 20,0 g 
Vazelin moyi 15,0 g 
Vazelin (“Ko‘z surtma dorilari uchun”) 15,0 g. 
9  g  sulfatsil  natriy  sterillangan  6  ml  issiq  suvda  eritiladi.  Eritma  sovigandan  keyin  6  g 
suvsiz  lanolin  bilan  aralashtiriladi.  4,5  g  vazelin  4,5  g  suyuq  parafin  (vazelin  moyi)  bilan 
aralashtirilib,  uni  sulfatsil  natriyning  lanolin  bilan  tayyorlangan  aralashmasiga  qo‘shib,  bir  xil 
surtma  hosil  bo‘lguncha  aralashtiriladi.  Tayyor  surtma  dori  steril  idishga  solinib,  kerakli  yorliq 
yopishtiriladi.