Toshkent farmatsevtika instituti biotexnologiya kafedrasi

8 мавзу Transgen hayvonlar yaratish usullari. Genoterapiya. Genoterapiya konseptsiyasining rivojlanishi.
Uzoq vaqtdan buyon tibbiy genetika inson irsiy kasalliklarining genetik asoslarini o‘rganib kelmoqda. Ana shunday kasalliklarni aniqlash maqsadida tug‘ilgan chaqaloqlar va homila uchun diagnostik testlar ishlab chiqildi. Test natijalariga asoslangan xolda genetik konsultatsiyalar berila boshlandi. Ba’zi xollarda genetik defektlarni medikamentoz terapiya, qon quyish va parhez yordamida ham davolash imkoni tug‘ildi.
9 мавзу Fermentlar muxandisligi. Fermentlar muxandisligining biotexnologiyadagi o‘rni.
Fermentlar va ferment sistemalari xalq xo‘jaligining turli sohalarida, masalan, farmatsevtika, to‘qimachilik, oziq-ovqat, tibbiyot, kimyoviy analiz, organik sintez, qishloq xo‘jaligida keng qo‘llaniladi. Shunga qaramay fermentlar muxandisligi sohasining taraqqiyoti jahon bozorida toza va kerakli fermentlarning yo‘qligi tufayli ancha oqsayotgan edi. Fermentlar bilan ishlashning o‘ziga xos qiyinchiliklari mavjud. Misol uchun, fermentlarni uzoq vaqt saqlashda ularni turli tashqi ta’sirlardan himoyalash juda qiyin.


10 мавзу Fermentlar muxandisligi sohasidagi tadqiqotlar va erishilgan yutuqlar.
Fermentlarni immobilizatsiyalangan formada ishlatish orqali fermentlarning tashqi muhit faktorlariga nisbatan yuqori labilligi (pH muhit, temperatura) va ularning tezkor inaktivatsiyasini sezilarli darajada yo'qotishga erishish mumkin. Fermenlar immobilizatsiyasi- bu ularni barqarorligini oshirish usuli. Fermenlar immobilizatsiyasining juda ko'p turlari mavjud (ular aseptik sharoitda olib boriladi). Lekin bu usullarning birortasi universal emas. Eng oddiy immobilizatsiya-bu fermentni erimaydigan tashuvchiga adsorbtsiyalash.

11 мавзу Biosensorlar. Biotehnologiyada biosensorlarni qo'llanilishi. Biosensorlar deb tashqi fizik yoki kimyoviy signalni qayta ishlashga oson bo‘lgan signalga aylantiruvchi o‘zgartirgich bilan uzviy bog‘liq juda sezgir biologik elementga aytiladi. 1962 yil amerikalik olim L.Klark tomonidan yaratilgan dastlabki biosensorlar ushbu soha taraqqiyotiga juda katta turtki bo‘ldi. Hozirgi kunda biotexnologiya sanoatida biosensorlar texnikasi shiddat bilan rivojlanib amaliyotga kirib bormoqda.