Тошкент фармацевтика институти

3.3.Дори восита қонунчилиги ва меъѐрий ҳужжатларни тайѐрлаш 
Айрим мамлакатларда барча дори восита қонунларини кўриб чиқиш ва 
уларни ягона қонунга жамлаш имкониятлари мавжуд, бошқа баъзи 
мамлакатларда эса дори восита билан боғлиқ масалалар турли хил 
қонунлар ва меъѐрий ҳужжатлар билан қамраб олинган. 
Дори восита қонунчилиги лойиҳасини тузиш ва қайта кўриб чиқишда, 
биринчидан мавжуд қонунлар ва меъѐрий ҳужжатларнинг тўлиқ мажмуини 
кўриб чиқиш ва қандай қонунчилик зарурлиги тўғрисида оқилона қарор 
қабул қилиш муҳимдир. Шундан сўнг ҳуқуқ соҳасидаги мутахассислар 
соғлиқни сақлаш мутахассислари билан биргаликда ишлаши муҳимдир. 
Бошқа манфаатдор шахслар ва томонлар қонунинг янги матнининг 
лойиҳасини вужудга келтирадилар. Лойиҳа яратилгандан сўнг кенг 
маслаҳатлашувлар ўтказиш жараѐнини аҳамияти катта. Зотан манфаатдор 
томонларни ахборотлардан бехабар қилиш, уларга ўз изохларини ѐхуд 
ташвишларини баѐн этиш имкониятларини бериш керак. Бу пайтда тавсия 
этилаѐтган ўзгартиришларни қўллаб қувватлашни таъминлаш муҳимдир. Бу 
қўллаб қувватлашлар бутун жараѐн давомида амал қилиши лозим. 
Қонунни тайѐрлаш асносида қонуннинг келажакда бажариш йўл-
йўриқларини ўйлаш керак. Стратегия, имкониятлар ва маблағлар уни 
бажаришга ва унга риоя этишга хизмат қилинса, бундай қонунчиликнинг 

---

149 
баъоси бир пул бўлади. Камтарона мақсадлар ва вазифаларга эга бўлган 
қонун бажарилса, унга риоя этилса, бундай ҳужжат улкан дастурлан ўн 
чандон афзалдир. 
Дори восита қонунчилигини ишлаб чиқиш ѐхуд уни янгилашнинг баъзи 
амалий жиҳозлари 
-Фармацевтика қонунчилиги ва меъѐрий ҳужжатлар бўшлиқда яратилиши ѐхуд 
янгиланиши мумкин эмас, зотан улар мамлакатда амал қиладиган ҳуқуқий 
доираларга чамбарчас боғланиши лозим. Дори восита қонунчилиги Соғлиқни 
сақлашнинг давлат вазифалари, ҳукумат сиѐсмати ва мавжуд захираларга тиғиз 
уйғунлашажаклигини аниқлаш керак; 
- Қонунчилик асосий йўналишларни қамраб олиши муҳимдир. Улар унча улкан 
бўлмаган ҳуқуқий ва меъѐрий ҳужжатларни яратишни таъминланиши, 
алмаштириш 
осон 
бўлган 
техникавий 
ҳамда 
ишчи 
омилларни 
барқарорлаштиришга ожуфта бўлсин. 
- сиѐсий мансублик бўлиши, жараѐн қатнашчиларининг ҳаммаси билан 
маслаҳатлашув ижобий натижалар бериши шубҳасиз. Акс ҳолда айрим 
манфаатдор томонлар норозилик кайфиятларини илғор этиши мумкин. Бундай 
ҳолатда музокаралар давомли, лойиҳаларни яратиш жараѐнлари ва қонунларни 
ва меъѐрий ҳужжатларни қабул қилиш чўқилиб кетиши эҳтимолдан йироқ эмас. 
5-расм