Тошкент фармацевтика институти

3.2. Дори восита қонунчилиги учун оралиқ тизилма 
Қонунчилик билан нималар қамраб олинади? 
Фармацевтика қонунчилиги асосан амалий ва хавфсиз, сифатли ДВни 
тавсия этиш ва улар тўғрисида тўғри ахборотлар беришга даъват 
этилгандир. Бу вазифалар дори воситалар бўйича қонунлар, шунингдек, 
бошқа қонунчилик ва меъѐрий ҳужжатлар қамраб олинади. Буларни 
бажариш ва уларга риоя этиш назарий-рухсат органлари зиммасига 
юклатилган. Булардан ташқари яна бошқа қонунлар ва меъѐрий ҳужжатлар 
ҳам борки, улар ҳам давлат дори восита сиѐсатини амалга оширишни 
қўллаб-қувватлайди. 
Масалан 
генерик 
препаратларнинг 
фаол 
қўлланилишини маъқулловчи ѐхуд патентларга дахлдор ва шахсий мол-
мулк хуқуқлари ва солиқ қонунчилиги шулар жумласидандир, Қонуний ва 
меъѐрий ҳужжатлар билан қўллаб-қувватланадиган давлат дори восита 
сиѐсатининг қирралари кўп бўлиши мумкин. Улар 2-жадвалда ҳисоблаб 
чиқилган. 
Сиѐсий ва қонунчилик йўли билан қўллаб-қуваатланадиган дори восита давлат 

---

146 
сиѐсатининг айрим жиҳатлари 
жихатлар 
Сиѐсий ва қонуний қўллаб-қувватлаш 
Асосий 
дори-дар-
мон 
воситаларини 
танлаш 
-Асосий ДВ давлат рўйхатини қўллаш; 
-Анъанавий дориларни танлаш ва фойдаланиш 
Иқтисодий арзон-лик -Асосий ДВ импорти солиғини бекор қилиш; 
-Устама нархлар; 
-нарх-наво сиѐсатини ташкил этиш; 
-генерик-препаратларга нисбатан сиѐсий ; 
-адолатли нарх-наво ташкил этилиши; 
-параллел импорт 1; 
мажбурий лицензиялаш. 
Дори 
воситаларни 
молиялаштириш 
-нозик касалликлар, кам таъминланган ва қашшоқлар 
учун ДВ учун давлат томонидан молиялашни ошириш; 
-ДВ нархини қисман қоплаш (ДВни истеъмолчилар 
томонидан қисман қоплаш механизми); 
-тиббий суғурта ва ижтимоий таъминот тизилмаси учун 
кўмак; 
-дориларни ҳайрияга бериш. 
Таъминот 
тизил-
маси 
-ДВ асосий рўйхати асосида давлат томонидан дори 
восита таъминоти; 
-ДВ етказиб бериш ва тарқатиш тизилмаларида давлат 
ва хусусий фаолияти аралашмаси; 
-миллий фармацевтика саноатини қўллаб-қувватлаш; 
-исталмаган ѐки эскирганДВни йўқотиш. 
Сифатни таъмин-лаш 
ва бошқариш 
-ДВ бўйича назорат-рухсат муассасаларини тузиш ва 
молиялаш; 
-сифатнинг лозим ишлаб чиқариш амалиѐти ўва бошқа 
мезонлари; 
-махсулотларни, жойларни ва ходимларни лицензиялаш; 
-текширув;
-сифат назорати; 
-анъанавий ҳамда наботот дориларини бошқарув 
Оқилона бошқарув 
-ДВни саралаш (рецепсиз, фақат рецепт билан; 
-касбий тайѐргарликка энг кам талаблар; 
- асосий ДВ концепцияси ўқитув режасининг асоси 
сифатида; 
-дориларни норасмий сотувчиларни ўқитиш; 

---

147 
-ДВни тавсия этувчилар учун молиявий рағбатларни 
қўллаш; 
-ДВни тавсия этувчи ва берувчиларни ажратиш.
Илмий изланишлар 
-клиник синовлар 
+ қонуний қўллаб-қўлтиқлашлар ўз ичига қонунлар, фармонлар ва меъѐрий 
ҳужжатларни ѐлади. 
+ ТРИПС шартномасига асосан.