Тошкент фармацевтика институти


Маркетинг муҳити тушунчаси



Download 3,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet154/279
Sana05.07.2022
Hajmi3,83 Mb.
#739523
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   279
Bog'liq
farmmenejm

Маркетинг муҳити тушунчаси
Маркетинг муҳити деганда, корхона фаолиятига таъсир кўрсатувчи 
ижтимоий, иқтисодий, сиѐсий ва ҳуқуқий омиллар мажмуи тушунилади. 
Маркетингда ички ва ташқи муҳитлар фарқланади. Корхона фаолиятидан 
четда, яъни бозордаги мавжуд омиллар 
маркетингнинг ташқи муҳити
ни 
вужудга келтиради. Ҳукумат, иқтисодиѐт, истеъмолчилар, технология, 
оммавий ахборот воситалари, рақиблар ва воситачилар ана шулар 
жумласидандир. Ташқи муҳит омиллари корхона томонидан бошқарила 
олмайди, лекин корхона ўз фаолиятида ташқи шароитга мослашиши ва уни 
ҳисобга олиши керак бўлади. 
Ўз навбатида корхонани ички бошқариш тизими бир қатор кичик 
тизимларига ажралади: илмий-тадқиқот ва тажриба-конструкторлик 
хизмати, ишлаб чиқариш, нарх белгилаш, моддий-техника таьминоти, 
реклама, савдо хизматлари ва ҳоказолар; уларнинг йиғиндиси (мажмуи) 
корхона рахбарияти томонидан назорат қилинадиган 
маркетингнинг ички 
муҳити
ни ташкил этади.


192 
Ф.Котлер маркетингнинг ташқи ва ички муҳитини микро- ва 
макромуҳит тарзида ифодалайди. Микромуҳит – фирманинг ўзига ѐки 
унинг мижозларига хизмат кўрсатиш имкониятларига бевосита алоқадор 
бўлган омиллар бўлса, макромуҳитни эса микромуҳитга таъсир 
кўрсатадиган жуда кенг ижтимоий даражадаги кучлар, демографик, 
иқтисодий, табиий, техникавий, сиѐсий ва маданий омиллар ташкил этади.
Корхоналарнинг маркетинг фаолиятининг муҳим тамоилларидан бири 
ташқи муҳитдаги ўзгаришларни кузатиш, уларни баҳолаш, салбий 
таъсирларнинг олдини олиш чораларини ишлаб чиқиш, яъни ташқи муҳитга 
мослашишдир.
 
Фармацевтик маркетинг объекти сифатида дори воситалари 
бозорининг ўзига хос хусусиятлари 
Дори воситалари бозори мураккаб иқтисодий объект бўлиб, у бозор 
қонуниятлари асосида ривожланади. Шу билан бирга товар сифатида дори 
воситалари ва тиббиѐт буюмларининг ўзига хос хусусиятлари бу бозорнинг 
шаклланишидаги махсус қонуниятларини белгилайди.
Дори воситалари истеъмол товари бўлиб, организмнинг патологик 
ҳолатларида ва касалликнинг олдини олиш мақсадида қўлланадиган 
истеъмол воситаларининг мураккаб гурухини ташкил этади. Дори 
воситаларининг истеъмол маҳсулотлари сифатидаги ўзига хос хусусияти 
шунда-ки, уларни танлашда истеъмолчилар – беморларнинг ўзлари 
иштирок этмаслигидир. Дори воситаларига бўлган талаб ва таклиф 
шаклланишида фармацевт (сотувчи) ва бемор (истеъмолчи)лардан ташқари 
дори воситаларининг таъсири ва қўлланиш усуллари бўйича махсус 
билимларга эга бўлган мутахассис – врач иштирок этади. Дори воситалари 
истеъмолининг хажми ва ташкилий тузилиши амбулатория-поликлиника ва
стационар врачининг кўрсатмасига боғлиқдир. 
Дори воситалари бирламчи зарурий товарларга кириб, уларнинг 
қўлланиши аҳоли сонининг ўсиши, инсонларнинг тўлов қобилияти ва 
турмуш тарзи яхшиланишига мувофиқ равишда ўсади. Шу билан бирга 
дори воситалари бозорига касалланиш даражаси, аҳолининг ѐш бўйича 
таркиби, мавсумлар, эпидемиялар, географик муҳит, табиий офатлар ва бир 
қатор тиббий омиллар таъсир кўрсатади. 
Бундан ташқари дори воситалари маркетингининг ўзига хос томони 
шундаки, фармацевтика тизимида нархларнинг давлат томонидан тартибга 
солиниши, ҳаѐтий зарур ва муҳим дори воситалари рўйхатининг назорати 
ва рецептсиз бериладиган дориларнинг хавфсиз қўлланишини таъминлаш 
асосида бозорнинг универсал қонунлари чекланади. 


193 
Фармацевтик 
маркетинг 
технологияларининг 
ижтимоий 
йўналтирилганлиги аҳолининг ҳамма қатламларини дори воситалари ва 
тиббиѐт буюмларига бўлган эхтиѐжини максимал равишда қондирилишини 
таъминлашдан ташқари, дори воситалари истеъмолида ножўя таъсирлардан 
келиб чиқадиган ижтимоий зарарлар даражасини камайтиришдан иборат. 

Download 3,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   279




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish