Тошкент фармацевтика институти

корхона
ҳисобланади. 
Юридик шахс – тижорат ва нотижорат ташкилотлари сифатида 
тузилиши мумкин.
Тижорат ташкилотлари
фаолиятининг асосий 
мақсади фойда олишдан иборат. 
Нотижорат ташкилотлари
(диний, 
турли жамоат, халкаро ташкилотлар) нинг асосий мақсади эса фойда олиш 
эмас, балки беғараз ѐрдам кўрсатиш бўлиб, фойда олинган тақдирда хам 
корхона аъзолари ўртасида тақсимланмайди. 
Тадбиркорлик субъектлари. 
Ўзбекистон Республикаси қонунчилигига 
мувофиқ равишда қуйидагилар тадбиркорлик субъекти бўлиши мумкин:
қонунда белгиланган тартибда муомала лаѐқати чекланмаган Ўзбекистон 
Республикаси ҳар қандай фуқароси;
фуқаролар гуруҳи (шериклар), шу жумладан давлат, кооператив ва бошқа 
корхоналарнинг меҳнат жамоаси — жамоа тадбиркорлари;
Ўзбекистон Республикаси қонунларида кўзда тутилган ваколатлар 
доирасида бошқа хорижий давлатларнинг фуқаролари ѐки юридик 
шахслари, шунингдек фуқаролиги бўлмаган шахслар; 
аралаш мулк субъектлари. 
Бизнеснинг тоифаланиши
Бизнесни ташкил этиш асосан тадбиркор томонидан корхона ѐки 
ташкилот тузиш ва унинг фаолиятини ташкил этиш асосида амалга ошади. 
Бизнес кўп ҳолларда бизнес хажми бўйича қуйидагича тоифаланади:йирик, 

---

154 
ўрта ва кичик бизнес. Бу тоифалаш қуйидаги кўрсаткичлар асосида олиб 
борилади: 
асосий ишлаб чиқариш фондлари қиймати; 
ишчи ва хизматчиларнинг сони; 
йиллик маҳсулот хажми. 
Лекин кўп ҳолларда асосан корхонада банд бўлган ишчиларнинг сони 
инобатга олинган ҳолдақйидаги тасниф мавжуд: 
1.
кичик бизнес корхоналари - 100 тагача ишчи; 
2.
ўрта бизнес корхоналари - 500 тагача ишчи; 
3.
йирик бизнес корхоналари - 500 тадан ортиқ ишчи. 
Ўзбекистон Республикасида кичик бизнеснинг белгилари. 
Ўзбекистон Республикасининг 1995 йил 21 декабрида қабул қилинган 
―Кичик ва хусусий тадбиркорликни ривожлантиришни рағбатлантириш 
тўғрисида‖ ги қонунида кичик ва хусусий тадбиркорлик субъектларининг 
миқѐси аниқ белгилаб берилган.
Жумладан, саноат ва қурилишда - 50 кишигача, қишлок хўжалиги ва 
ишлаб чиқаришнинг бошқа сохаларида - 25 кишигача, фан ва илмий хизмат 
кўрсатиш сохаларида -10 кишигача, чакана савдода - 5 кишигача ишчиси 
бўлган корхоналар кичик ва хусусий тадбиркорлик доирасидаги корхоналар 
бўлиб хисобланади.
Бизнес корхоналарини йириклиги бўйича тоифалаш ва кичик бизнес 
корхоналарини аниқлаш зарурияти уларнинг фаолиятини яхшилаш ва 
рағбатлантириш мақсадида давлат томонидан қўллаб-қувватлаш мақсади 
билан белгиланади.