Тошкент фармацевтика институти

 
3-расм 
Дори восита давлат сиѐсатини даврий баҳолаш 
ДВ соҳасидаги давлат сиѐсатини вақти-вақти билан қайта баҳолаб, туриш 
лозим. Масалан тўрт йилда бир марта. Давлат комиссиясига ѐрдам сифатида 
бошқа мамлакатлардан холис маслаҳатчиларни, шунингдек, ЖССТ дан 
таклиф этиб туриш тавсия этилади. Бундай баҳолашлар фармацевтик бош 
режанинг узвий қисмига айланиши, бунинг учун зарур молиявий 
захираларни вужудга келтириш лозим. 
3. Қонунчилик 
3.1. Қонунчилик ва меъѐрий ҳужжатларнинг муҳим аҳамияти 
ДВ соҳасидаги давлат сиѐсатининг турли қисмларини адо этиш ва уларга 
риоя этиш учун, шунинглек, давла ва хусусий секторларнинг турли 
фаолиятларини бошқариш учун оралиқ хуқуқий тузилма зарур бўлади. Агар 
мамлакатда сифатсиз, фойдасиз дори восита маҳсулотларининг муомалада 
бўлишига рухсат этилган бўлса, боз устига зарарли ингридентлар 
ишлатилса, бу ҳолат аҳоли саломатлигига ҳамда давлат иқтисодиѐтига катта 
таъсир кўрсатади. ДВ нинг бошқа жиҳатлари бўйича қонунчиликнинг 
йўқлари ва меъѐрий ҳужжатларнинг мавжуд эмаслиги, масалан 
молиялаштириш, дорилардан келтириш ва қўллаш тиббий хизматнинг 
ижобий иқтисодий томонларига таъсир қилади. 
Фармацевтика препаратлари адлиявий нуқтаи назардан икки даражада 
муҳокама этилади. Қонунлар мамлакатнинг қонун чиқариш органлари 

---

145 
томонидан қабул қилинади ва жорий ва келажак эхтиѐжларга жавоб бериши 
учун умумий тарзда қабул этилади. Меъѐрий ҳужжатлар давлат органларига 
қонунларни қай тарзда тушунмас ва улар қандай бажарилиши ва уларга 
қандай риоя этилишини батафсилроқ англатади. Меъѐрий ҳужжатларни 
ўзгартириш қонунларга, нисбатан осон, зеро улар ўзгарувчи шароитларда 
лозим эгилувчанликни таъмаинлайди. Баъзи мамлакатларда меъѐрий 
ҳужжатлар фақат вазирлик раҳбари ѐхуд департамент мутасаддиси 
томонидан тасдиқлашнигина талаб қилади.
Қонунчилик ва меъѐрий ҳужжатлар иштирок этувчи ҳар бир томоннинг 
мажбуриятлари, масъулиятли, ихтисоси, хуқуқлари ва ўрнини белгилаш ва 
тан олишни таъминлайди (амалий соғлиқни сақлаш ходимлари, 
фармацевтлар, назорат-рухсат органлари ҳам шу жумлага киради). Шунинг 
улар ишлаб чиқариш, импорт, экспорт, маркетинг, тайинлаш, ДВни 
тарқатиш ва етказиб бериш, ҳамда бошқа ҳолатларда фаолият устидан 
бошқарув назаротини ўтказишни таъминлаш, қонунлар ва меъѐрий 
ҳужжатларга риоя этиш учун ҳуқуқий асослар яратади. 
Бундан маълум бўладики, қонунчиликнинг мақсади дори восита сиѐсати 
каби ишлаб чиқариш, импорт, фақат хавфсиз дориларни тарқатиш, амалий, 
сифатли дориларнинггина бўлишига, эришиг, ушбу ДВ и бериш, улар билан 
муносабатда бўлиш ва фойдаланиш лозим даражада амалга оширилиши 
керак.