Тошкент фармацевтика институти

Peritonit-qorin 

pardasining 

utkir  yallig„lanishi.  Ko„pincha  qorin  bo„shlig„i 

a‟zolarining  teshilishi  oqibatida rivojlanadi.   

Belgilari:  Butun  qorin  soxasida  og„riq,  intoksikatsiya,  bemorning  es-xushi  ayniydi  va 

eyforiyaga  tushadi,  arterial  qon  bosimi  pasaygan,  puls  ipsimon,  ya‟ni  zurg„a  seziladi. 

Bemordan  muzdek  ter  ajraladi,  qorin  shishadi,  ichak  peritsaltikasi  (xarakati)  yuq,  gaz 

ajralmaydi,  qorinda  quchib  yurgan  suyuqlikning  shovqini  eshitiladi,  buyrak  va  jigar 

faoliyati  buziladi.  Qorin  devorini  siylaganda  uning  mushaklarining  qisqargan  bo„lishi 

natijasida  u taxtaga  o„xshash qattiq xolatda bo„ladi.  

       BTYO.  

Bemorga  tinch  sharoit  yaratish,  uni  yotqizib  qo„yish,  qoringa  muzli  xalta  qo„yish  va 

kasalxonaga  etkazish  zarur.  O„tkir  peritonitda  yordam  qancha  erta  boshlansa,  asoratlari 

shuncha  kam  va  bemorning  tuzalib  ketishi    tez  bo„ladi.  CHunki  kasallik  faqat  jarroxlik 

yo„li  bilan  davolanadi:  oshqozon,  ichak,  qorin  bo„shlig„ini  yuvish,  mikroblarni  yo„qotish, 

drenaj  qo„yish,  antibotiklar  va  boshqa  antibakterial  terapiya  o„tkazi,  immunitetni  oshirish 

va  b.  tadbirlardan  iborat.  SHuningdek,  bemorni    shok  xolatidan  chiqarish,  ichki  a‟zolar 

faoliyatini  tiklash  lozim.   

Me‟da  va  12  barmoqli  ichak  yara  kasalligida  ichakning  yoki  me’daning  teshilishi 

og„ir asoratdir.  

Belgilari:  Bunda  tusatdan  qorin  soxasida  pichoq  urgandek  sanchiq  turib bemor shoka 

tushadi. 

Og„riq 

kuchliligidan 

bemor 

majburiy 

xolat,ya‟ni 

qulni 

qoringa 

quyib,bukchayib,tizzalari 

qoringa 

tiraladi. 

Ko„zdan  kechirilganda  qorin  pardasi 

taranglashgan,  xarakatsiz,nafas  olishda  ishtirok  etmaydi.  Bu  xolat  qorinning  taxta  kabi 

qotib  qolish  xolati  deyiladi.  Koringa  Kul  bilan  tegilganda  juda  qattiq  og„riq  va  gazlarning 

tutilib  qolishi  kuzatiladi,  AB  pasayadi,  puls  minutiga  50-60  ta, nafas olish susayadi. Me‟da 

va 12 barmoqli ichak teshilganidan  5-6 soat utgandan sung peritonit rivojlanadi.   

BTYO. Bemorni zudlik  bilan  kasalxonaga  olib boirsh. 

Bemorga  ovqat  va  suyuqliklar  berish,  me‟dani  yuvish,  tozalovchi  klizmalar  qilish, 

qorinni  isitish  man etiladi. 

Davolash.  yalliglangan  a‟zoning  qismi  olib  tashlab  qorin  pardasini  yuvib,  drenaj 

quyiladi,  sungra qolgan kismini  jarroxlik  usuli  qullaniladi. 

Me‟da  va  12  barmoqli  ichak  yarasining  asoratlaridan  yana  biri  undan  qon ketishidir. 

Bemorning  umumiy  axvoli  ketayotgan  qon  miqdoriga  bog„liq.  o„larda  xolsizlik,  bosh 

aylanishi,nafas  siqilishi,qusish,  kurish  funksiyasining  buzilishi  (sharpalar  paydo  bulishi  va 

atrofdagi  buyumlarning  2  ta  bulib  kurinishi)  kuzatiladi.  Bemor  kofe  quyqasiga  uxshash 

qusadi.Agar    qon ichakka tushsa axlat qorayadi. Bemorning bezovta, terisi oqargan, sovuq 

ter bilan qoplangan, puls tez va kuchsiz, AB susaygan. Kup miqdorda qon yuqotish bemor 

xayoti uchun xavfli. 

       BTYO.  

Bemor  urinda  yotish  kerak,  xarakat  taqiqlanadi,  bemorga  muz  parchasi beriladi, 5% li 

aminokapron  kislota,  10%  li  kalsiy  xlor  venaga  yuboriladi.  Sungra  kasalxonaga  nosilkada 

olib boriladi.  

---