Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov


 Jahon moliyaviy inqirozining 0 ‘zbekiston iqtisodiyotiga



Download 18,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet741/1044
Sana13.07.2021
Hajmi18,63 Mb.
#118064
1   ...   737   738   739   740   741   742   743   744   ...   1044
Bog'liq
83iqtisodiyotnazariyasixodiyevbyshodmonovshshpdf

19.5. Jahon moliyaviy inqirozining 0 ‘zbekiston iqtisodiyotiga 

ta’siri hamda uning oqibatlarini oldini olish 

va yumshatishga asos bo‘lgan omillar

Jahon  moliyaviy-iqtisodiy  inqirozining  0 ‘zbekiston  iqtisodiyoti­

ga ta’siri  borasida birinchi Prezidentimiz o ‘z  asarlarida quyidagicha 

ta’kidlaydilar:  «...tobora  chuqurlashib  borayotgan  jahon  moliyaviy 

inqirozi mamlakatimizga ta’sir ko‘rsatmaydi, bizni chetlab o‘tadi, de­

gan xulosa chiqarmaslik kerak.  Masalani bunday tushunish o ‘ta sod- 

dalik,  aytish mumkinki, kechirib b o im as xato b o iu r edi. Barchamiz 

bir  haqiqatni  anglab  yetishimiz  lozim -   0 ‘zbekiston bugun xalqaro 

hamjamiyatning  va  global  moliyaviy-iqtisodiy  bozoming  ajralmas 

tarkibiy qismi hisoblanadi.

Buning tasdig‘ini tashqi dunyo bilan aloqalarimiz tobora kengayib 

borayotganida,  taraqqiy  topgan  yetakchi  davlatlar  ko‘magida  iqti-



547


sodiyot  tarmoqlarini  rivojlantirish,  modemizatsiya  qilish,  texnik  va 

texnologik qayta jihozlash bo‘yicha dasturlaming amalga oshirilayot- 

ganligida, 0 ‘zbekistonning xalqaro savdo tizimiga integratsiyalashu- 

vida,  mahsulot  va  tovarlar  importi  va  eksportining  о‘sib  borishida 

va  boshqa  misollarda  yaqqol  ko‘rishimiz  mumkin.  Shu  bois  global 

moliyaviy inqiroz va birinchi navbatda uning oqibatlari  iqtisodiyoti- 

mizning rivojlanishi va samaradorlik holatlariga ta’sir etayotganidan 

ko‘z yumib bo‘lmaydi»143.

Biroq,  o‘z  o ‘mida ta’kidlash  lozimki,  moliyaviy inqirozning res- 

publikamiz iqtisodiyotiga ta’siri boshqa rivojlangan va ayrim qo‘shni 

davlatlardagiga qaraganda mazmunan farq qiladi. Agar boshqa mam- 

lakatlarda bu jarayonlar bevosita moliya tizimining izdan chiqishi va 

ishlab  chiqarish  hajmlarining  keskin  qisqarib  ketishi,  ko‘plab  yirik 

korxonalarning  yopilishi  orqali  namoyon  b o isa,  0 ‘zbekistonda  in­

qirozning  iqtisodiyotga  ta’siri  jahon  xomashyo  bozorlarida  eksport 

mahsulotlariga talabning susayishi tufayli narxlaming keskin pasayi­

shi hamda buning oqibatida eksport daromadlarining sezilarli kamayi­

shi,  asosiy savdo hamkorlar xarid qobiliyatining pasayishi natijasida 

tashqi savdo aylanmasining qisqarishi orqali namoyon boiadi.

Shu bilan birga, bugungi kunda ko‘plab yetakchi olim va mutaxas- 

sislarimiz tomonidan iqtisodiyotimizda moliyaviy inqirozning salbiy 

oqibatlari ta’sirini pasaytiradigan otoillar mavjudligi ta’kidlanmoqda. 

Ba’zi  mutaxassislaming  fikricha,  «hozirgi  inqiroz  ehtimol  tutilayot- 

gan  salbiy ta’sirlardan tashqari biz uchun  ijobiy ta’sirlarga ham  ega 

boiishi,  yangi  imkoniyatlami  vujudga  keltirishi  mumkin.  AQSH 

va  Yevropadagi  investorlar  aksiyalardan  bosh  tortib,  o ‘z  aktivlarini 

bo‘shatmoqdalar.  Mohiyatiga  ko‘ra,  qaytadan  qanday dir  ishga jalb 

etilishi  zarur  boigan resurslami  bo‘shatish jarayoni  bormoqda.  De­

mak,  yangi  bozorlami,  yangi  imkoniyatlami  izlash  boshlanadi.  In­

vestorlar  kapital  kiritishning  muqobil  yoilarini  qidiradilar.  G ‘arb 

bozorlari turg‘unlikka yuz tutgan chog‘da rivoj lanayotgan mamlakat­

lar bozorlari o‘sishning ijobiy dinamikasini ko‘rsatadi.  Shunday mu- 

lohazalardan  kelib  chiqqan  holda,  ko‘plab  investorlar  0 ‘zbekiston


Download 18,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   737   738   739   740   741   742   743   744   ...   1044




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish