Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov


Экономическая теория: Учебник / Изд., испр. и доп. Под общ. ред



Download 18,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet727/1044
Sana13.07.2021
Hajmi18,63 Mb.
#118064
1   ...   723   724   725   726   727   728   729   730   ...   1044
Bog'liq
83iqtisodiyotnazariyasixodiyevbyshodmonovshshpdf

Экономическая теория: Учебник / Изд., испр. и доп. Под общ. ред. 

акад. В. И. Видяпина, А. И. Добрынина, Г. П. Журавлевой, JI. С. Тарасевича.

-  М.: ИНФРА-М, 2005, с. 469

531


Sikllarning asosiy turlari

19.1-jadval

Sikl turlari

Siklning

davomiyligi

Asosiy xususiyatlari

Kitchin sikli



2 -4

 yil


Zaxiralar miqdori —>YaMM, infly- 

atsiya, bandlikning tebranishi, tijorat 

sikllari

Juglar sikli

7-1 2-yil

Investitsion sikl —»YaMM, inflyat- 

siya va bandlikning tebranishi

Kuznets sikli



16-25-yil

Daromad —Mmmigratsiya —»uy-joy 

qurilishi -^yalpi talab ->daromad

Kondratev

sikli

40-o0-yil



Texnika taraqqiyoti, tarkibiy 

o‘zgarishlar

Forrester sikli

200-yil


Energiya va materiallar

Toffler sikli

1000-2000-yil

Sivilizatsiyalaming rivojlanishi



Kitchin  sikli 

zaxiralar  sikli  deb  ham  nomlanadi.  Bunda  Jozef 

Kitchin  (1926-yil)  o‘zining  e’tiborini  tovar  zaxiralarining  harakat 

chog‘idagi  moliyaviy  hisoblar  va  sotish  narxlarini  tahlil  qilish  aso­

sida  2  yildan  4  yilgacha  davr  davomidagi  qisqa  toMqinlarni  tadqiq 

qilishga qaratadi.  Ayniqsa,  u  siklning  davomiyligini jahondagi  oltin 

zaxiralarining tebranishlari bilan bog‘lab, uni 3  yilu 4 oyga teng, deb 

hisoblaydi.  Biroq  qisqa  muddatli  sikllar  sabablarining  bunday  izohi 

bugungi kunda ko‘pchilik iqtisodchilami qoniqtirmaydi.

Juglar sikli 

«biznes-sikl», «sanoat sikli», «o‘rtacha sikl» va «kat­

ta  sikl»  kabi  nomlar  bilan  ham  ataladi.  Oldingi  davrlarda  iqtisodiy 

fan 7-12-yillik sikllami  ajratib ko‘rsatganligi tufayli,  aynan shu  sikl 

Fransiya, Angliya va AQSHda foiz stavkalari va narxdagi tebranish- 

lami asosiy tahlil qilish asosida sanoat siklining tabiatini o‘rganishga 

katta  hissa  qo‘shgan  Klement  Juglar  (1819-1905-yillar)  nomi bilan 

ataladi.


Birinchi  sanoat  sikli  1825-yiliAngliyada  metallurgiya  va  boshqa 

yetakchi  tarmoqlarda  mashinali  ishlab  chiqarish  hukmron  mavqeni



532


egallagan  davrda kuzatiladi.  1836-yildagi  inqiroz  dastlab Angliyada 

boshlanib, keyin AQSHga ham tarqaladi,  1847-1848-yillarda AQSH 

va  qator  Yevropa  davlatlarida  boshlangan  inqiroz  tub  mohiyatiga 

ko‘ra birinchi jahon sanoat inqirozi bo‘lgan.

Agar XIX  asrda  sanoat  sikli  10-12-yilni  tashkil  qilgan  bo‘lsa,  XX 

asrda uning davomiyligi 7-9 yil va undan ham kam davrgacha qisqargan.

AQSH va Yevropaning rivojlangan davlatlari XX asrda 12 ta sano­

at  siklini  boshdan  kechirgan  bo‘lib,  ulardan  yettitasi  ikkinchi jahon 

urushidan keyin ro‘y bergan.


Download 18,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   723   724   725   726   727   728   729   730   ...   1044




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish