b)
barpo etilayotgan yangi tarmoqlar va yangi korxonalar fan-texni-
ka taraqqiyotining eng so‘ngi yangiliklari va eng yangi texnologiyalar
asosida tashkil etilishi;
v) amalga oshirilayotgan modelning xalqchilligi, ya’ni unda xalqi-
mizning orzu-umidlari, ezgu niyatlari mujassamlangan b o iib , uni
hamma aholimiz qoiab-quw atlab, amalga oshirish jarayonida faol
ishtirok etayotganligidir.
3. Mamlakatlaming iqtisodiy rivojlanishi ko‘p omilli va ziddiyatli
jarayon hisoblanib, u asosan iqtisodiy o ‘sishda namoyon boiadi. Iqti
sodiy o‘sish bevosita yalpi ichki mahsulot mutlaq hajmi va aholi jon
boshiga to‘g‘ri keladigan miqdorining o‘sishi hamda sifatining yax-
shilanishida, tarkibining takomillashuvida ifodalanadi.
4. Iqtisodiy o‘sish sur’atining ahamiyatini iqtisodchilar tomoni
dan qoilaniluvchi «70 miqdori qoidasi» yordamida ham ochib berish
mumkin. Bu qoidaga ko‘ra, milliy iqtisodiyotda ishlab chiqarilayot
gan YalM hajmini 2 baravarga oshirishda qancha vaqt talab etilishini
aniqlash uchun 70 sonini yillik o ‘sish sur’atiga b o iish kerak boiadi.
5. Iqtisodiy o‘sishning ekstensiv va intensiv turlari mavjud. Ish
lab chiqarishning aw algi texnikaviy asosi saqlanib qolgan holda ish
lab chiqarish omillari miqdorining ko‘payishi orqali o ‘sish ekstensiv
iqtisodiy o ‘sish deyiladi. Ishlab chiqarish omillarini sifat jihatidan
takomillashtirish, yanada ilg‘or ishlab chiqarish vositalarini va yangi
texnikani qoilash, ishchi kuchi malakasini oshirish, shuningdek, mav
jud ishlab chiqarish potensialidan yaxshiroq foydalanish y o ii bilan
mahsulot ishlab chiqarish hajmini oshirish intensiv iqtisodiy o‘sish
deyiladi.
6. Iqtisodiy o ‘sishga ta’sir ko‘rsatuvchi omillami shartli ravishda
ikki guruhga ajratish mumkin: taklif omillari va taqsimlash omil
lari. Taklif omillariga tabiiy resurslaming miqdori va sifati; mehnat
resurslari miqdori va sifati; asosiy kapital (asosiy fondlar) ning hajmi;
texnologiya va fan-texnika taraqqiyotini kiritish mumkin. Resurslar-
ning o‘sib bomvchi hajmidan real foydalanish va ulami kerakli mah
sulotning mutlaq miqdorini oladigan qilib taqsimlashga xizmat qiluv
chi omillar taqsimlash omillari deyiladi.
7. Iqtisodchi olimlaming iqtisodiy o‘sish omillarini o‘rganish
501
hamda uning kelgusidagi natijalarini bashorat qilish borasidagi tad-
qiqotlari pirovardida turli iqtisodiy o ‘sish modellarining yaratilishiga
olib keldi. Bu modellar o‘z mazmuniga ko‘ra bir-birlaridan farqlansa-
da, ulaming asosida ikkita nazariya - makroiqtisodiy muvozanatning
keynscha (keyinchalik neokeynscha) nazariyasi hamda ishlab chiqa
rishning klassik (keyinchalik neoklassik) nazariyasi yotadi.
8.
Milliy boylik insoniyat jamiyati taraqqiyoti davomida ajdodlar
tomonidan Yaratilgan va avlodlar tomonidan jam g‘arilgan moddiy,
nomoddiy va intellektual hamda tabiiy boyliklardan iboratdir.
Do'stlaringiz bilan baham: