Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

17.4. Iqtisodiy o‘sishning omillari

Iqtisodiy  o‘sishga  ta’sir  ko‘rsatuvchi  omillami  shartli  ravishda 

ikki guruhga ajratish mumkin. Birinchi guruh omillar taklif omillari 

deb ham atalib, iqtisodiyotning o‘sish layoqatini belgilab beradi:

1) tabiiy resurslaming miqdori va sifati;

2) ishchi kuchi resurslari miqdori va sifati;

3) asosiy kapital (asosiy fondlar) ning hajmi;

4) texnologiya va fan-texnika taraqqiyoti.

Bu omillar har birining yalpi mahsulot hajmiga ta’sirini baholash 

orqali iqtisodiy o‘sishni tavsiflash mumkin.

Ma’lumki,  yalpi  ichki  mahsulot  ishchi  kuchi,  kapital  va  tabiiy 

resurslar sarflarining fimksiyasi hisoblanadi, ya’ni:

Y=f  (L, K, N)

bu yerda Y -  yalpi ichki mahsulot;

L -  ishchi kuchi sarflari;

К  -  kapital sarflari;

N -  tabiiy resurslar sarflari.

Bu funksional bogianishdan kelib chiqqan holda iqtisodiy o‘sishni 

belgilab  beruvchi  har bir  omilning  samaradorligini  ifodalovchi  xu­

susiy ko‘rsatkichlami keltirib chiqarish mumkin: