Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

ishlab

 

chiqarish  funksiyasi 

deb  ataladi.  Masalan,  ishlab  chiqarish  omil­

lari -  tabiat (N), kapital  (K) va ishchi kuchi (L)ni  ishlab chiqarishda 

qo‘llashdan olingan mahsulotni M dan  iborat deb faraz qilsak, ishlab 

chiqarish  funksiyasi 

M  = f ( N , K , L )

 dan  iborat bo‘ladi.  Bu  formula 

ishlab  chiqarishga  jalb  qilingan  omillaming,  ya’ni  sarflaming  har 

birligi  evaziga  olingan  mahsulotni  bildiradi  va  e’tibomi  kam  resurs 

sarflab, ko‘proq mahsulot olish imkoniyatini qidirishga qaratadi. Un- 

dan tashqari, bu ko‘rsatkich har bir mahsulot birligini ishlab  chiqar­

ishga va ko‘paytirish moijallangan mahsulot hajmini  ishlab  chiqar­

ishga qancha resurs sarfi talab qilinishini oldindan aniqlash imkonini 

beradi.

Ishlab  chiqarishda  foydalaniladigan  turli  xil  omillar  sarfini  bir- 

daniga yoki ulaming ayrim turlarini ko‘paytirish yo‘li bilan mahsulot 

hajmini ko‘paytirish mumkin. Lekin boshqa omillar va sharoitlar teng 

bo‘lgani  holda  ayrim  omillar  sarfini  oshirish  yo‘li  bilan  mahsulotni 

cheksiz  ko‘paytirib  bo‘lmaydi.  Omillardan  foydalanish  va  ulaming 

miqdorini oshirish evaziga olingan mahsulot uch xil o ‘lchanadi: umu­

miy mahsulot, o ‘rtacha mahsulot va so‘nggi qo‘shilgan mahsulot.