Toshkent davlat yuridik universiteti xalqaro tashkilotlar huquqi

Yevropa Ittifoqi sudi
Shartnomaga muvofiq quyidagi qarorlarni 
chiqaradi: 
a) a'zo davlatlar, institutlar, jismoniy yoki yuridik shaxslar 
tomonidan taqdim etiladigan da'vo arizalari bo’yicha. 
(Qarang.: YeI Sudining 1988yil20 sentyabrdagi qarori, 302/86-ish. 
Yevropa hamjamiyati komissiyasi Daniya Qirolligiga qarshi, 
Sudning 2013 yil 22 oktyabrdagi Komissiya Germaniyaga qarshi
C-95/12- qarori);
b) Ittifoq huquqlarini sharhlash yoki institutlar tomonidan qabul 
qilingan qarorlar haqiqiyligi to'g'risida milliy yurisdiktsiya organlarining 
so'rovlari bo’yicha preyuditsial tartibda
75
(Qarang.:YIL Sudining 1963yil5 fevraldagi Van Gend En Loos 
(Van Gend en Loos) Niderlandiya Ichki daromadlar ma'muriyatiga 
75
Court of Justice of the European Union. Recommendations to national courts and tribunals in relation to the 
initiation of preliminary ruling proceedings (2012/C 338/01). 

---

144 
(Netherlands Inland Revenue Administration) qarshi ish bo’yicha 
qarori;
c) Shartnomada ko'zda tutilgan boshqa holatlarda.
(qarang. Yevropa Ittifoqi faoliyati to'g'risidagi shartnomaning 
267-279-moddalari). 
Sud a'zo davlatlar o'rtasidagi: a'zo davlatlar va YeI o'rtasidagi, YeI 
institutlari o'rtasidagi, YeI va jismoniy yoki yuridik shaxslar, shu 
jumladan uning organlari xodimlari o'rtasidagi nizolarni hal qiladir 
(buning uchun yaqinda Fuqaro xizmati tribunali tashkil etilgan). Sud 
xalqaro shartnomalar bo’yicha xulosalar beradi: milliy sudlarning YeI 
ta'sis shartnomalari va me'yoriy-huquqiy hujjatlarini sharhlash haqidagi 
so'rovlar yuzasidan dastlabki (preyuditsial) qarorlar chiqaradi.
YeI sudi qarorlari YeI hududi ijro etish uchun majburiydir. 
Umumiy qoidaga ko'ra, YeI sudi yurisdiktsiyasi YeI vakolatlari sohasiga 
joriy etiladi.
Maastrixt shartnomasiga muvofiq sudga uning qarorlarini 
bajarmayotgan a'zo davlatlarga soliq jiramalarini solish huquqi berilgan.
A'zo davlatlar Ittifoq huquqi bilan tartibga solinadigan sohalarda 
sud himoyasini ta'minlash uchun zarur shikoyat qilish uslublarini 
belgilaydi. Sud tarkibiga har bir a'zo davdlatdan bittadan sud`ya 
kiritiladi.
Sudga bosh advokatlar yordam beradi. Bosh advokatning vazifasi 
YeI Sudi maqomiga muvofiq uning ishtirokini talab qiladigan ishlar 
bo’yicha ommaviy, xolis va to'liq asoslangan xulosalar berishdan 
iborat
76
.
Sud 28 sudya va 9 bosh advokatdan tarkib topgan. Sudyalar va 
bosh advokatlar a'zo davlatlarning umumiy kelishuviga binoan sudya 
vazifasini bajarish istiqbolli nomzodlarning yaroqligigi to'g'risida fikr 
berish uchun mas'ul komissiya bilan maslahatlashgandan so'ng 
tayinlanadi. 
Sudyalar yurisdiktsiya bo’yicha daxlsizlik huquqidan foydlalanadi. 
Ular tomonidan rasmiy sifatida amalga oshirilgan xatti-harakatlar, 
og'zaki va yozma arizalarga nisbatan sud`yalar o'z vazifalarini 
bajarishdan to'tagandan so'ng ham ushbu daxlsizlik huquqlaridan 
foydalanishni davom ettiradi. Sud`yalar hech qanday siyosiy yoki 
ma'muriy lavozimni egallashi mumkin emas.
76
Cм.: Souncil decision of 25 June 2013. Increasing the number of Advocates-General of the Court of Justice of the 
European Union (2013/336/EU). 

---

145 
Sud sudyalari va bosh advokatlari hamda Tribunal sud`yalari o'z 
mustaqilligini kafolatlaydigan, Yevropa Ittifoqi faoliyati to'g'risidagi 
shartnomaning 253-254-moddalarida ko'zda tutilgan shartlarga javob 
bera oladigan shaxslar orasida tanlab olinadi
77
. Ular a'zo davlatlar 
hukumatlarining umumiy roziligi bilan olti yilga tayinlanadi. Vakolati 
tugagan sud`ya va bosh advokatlar qayta taYilnlanishi mumkin. 
Sudyalar o'z tarkibidan Sud raisini uch yilga muddatga saylaydi. 
Uning vakolatlari qayta tiklanishi mumkin. Sud o'z Kotibiyatini tayinlab, 
uning maqomini belgilaydi.
Sud o'z tarkibida uch yoki bush sudyadan iborat palatalarni tashkil 
qiladi. Sudyalar o'z tarkibidan palatalar raislarini saylaydi. Palatalar 
raislari uch Yillga saylanadi va ularning vakolatlari bir marta qayta 
tiklanishi mumkin. 
Katta palata o'n uch sud`yani o'z ichiga oladi. Katta palata 
tarkibiga besh sud`yadan iborat palatalar raislari va protsessual 
reglamentda ko'zda tutilgan shartlargai asosan tayinlanadigan boshqa 
sud`yalar kiritilishi mumkin. Sud ish yuzasidan tomonlar sifatida 
ishtirok etadigan a'zo davlatlar va Ittifoq instituti roziligi bilan Katta 
palata doirasida majlis o'tkazadi. 
Sudning 2013 yilgi faoliyatiga taalluqli ma'lumotlar shuni 
ko'rsatadiki, 2013yilishlarni ko'rib chiqish soni bo’yicha Sud tarixidagi 
samaraliyilbo'ldi. Sud 2013 yilda 635 qaror chiqardi, 2012 yilda esa 527 
ishni yakunlandi. 
2014 Yillda Sud protsedurasining yangi qoidalari kuchga kirdi.