Toshkent davlat yuridik universiteti xalqaro tashkilotlar huquqi

Rivojlanish xalqaro assotsiatsiyasi (RXA).
Jahon banki 
tashkilotlaridan biri bo'lib, dunyodagi qashshoq davlatlarga yordam 
beradi. 1960 yilda ta'sis etilgan RXA faoliyati iqtisodiy o'sishni 
tezlashtirish, tengsizlikni kamaytirish va aholi turmush sharoitlarini 
yaxshilash dasturlarini amalga oshirish uchun qarz (ya'ni kreditlar) va 
grantlar ajratish orqali qashshoqli ko'lamini qisqartirishga qaratilgan.
RXA Jahon banki tarkibidagi dastlabki kredit tashkilot bo'lgan 
Rekonstruktsiyalash va rivojlanish xalqaro banki (RRXB) faoliyatini 
to'ldiradi. RRXB daromad darajasi o'rtacha bo'lgan va kreditni 
qoplashga layoqatli mamlakatlarga qarz berish va maslahat xizmatlari 
ko'rsatadigan mustaqil tashkilot sifatida ta'sis etilgan. RRXB va RXA
umumiy xodimlarga va bosh qarorgohga ega bo'lib, loyihalarni 
baholashda bir xil qat'iy standartlarni qo'llaydi.
RXA tomonidan taqdim etiladigan mablag'lar mamlakatlarga 
iqtisodiy yuksalishni jadallashtirish, qashshoqlik darajasini kamaytirish 
va aholining qashshoq qatlamlari hayot sharoitlarini yaxshilashga 
ko'maklashadi. 2013 yilda jami 82 mamlakat RXAdan yordam olish 
mezonlariga mos keldi.
RXA kreditlarni imtiyozlar shartlar asosida taqdim etadi. Bu shuni 
anglatadiki, RXA kreditlari 25-40yilmuddatga nolinchi yoki juda past 
foizda beriladi va 5 yildan 10 yilgacha imtiyozli davrni ko'zda tutadi. 
RXA qarzdorlik inqirozi xavf soladigan mamlakatlarga grantlar taqdim 
etadi.
RXA imtiyozli kredit va grantlar taqdim etishdan tashqari 
Qarzorlik darajasi yuqori bo'lgan mamlakatlar qarziga nisbatan 
tashabbus va Qarzdorlik yukini ko'p tomonlama asosda yengillashtirish 

---

112 
tashabbusi doirasida qarzdorlik yukini yengillashtirish borasida katta 
ishlarni amalga oshirmoqda.
Jahon kapital bozoridagi mablag'larining katta qismini jalb 
qiladigan RRXBdan farqli ravishda RXA ma'lum darajada sherlik 
davlatlar hukumatlarining badallari hisobidan moliyalashtiriladi. RRXB 
sof daromadidan transfertlar, XMK grantlari va RXA avval taqdim etgan 
kreditlarning qarz oluvchilar tomonidan qoplanishi qo'shimcha 
moliyalashtirish manbalariga kiradi. Sherik davlatlar va qarz oluvchi 
davlatlar vakillari har uch Yillda RXA faoliyati, siyosiy va ustuvor 
vazifalarining strategik yo'nalishlari hamda keYilngi uch Yilllik davrda 
bajariladigan ishlarni moliyalashtirish hajmini kelishish uchun 
to'planadi. 
Rivojlanish sohasida natijalarga erishish RXA diqqat markazida 
bo'ladigan asosiy yo'nalishdir (2012-2014). Inqirozni bartaraf etish 
choralari, gender masalalar, iqlim o'zgarishi, mamlakatlar o'rtasida 
qarama-qarshiliklar natijasida vaziyatning beqarorligi va aziyat 
chekkanlar masalasi alohida yo'nalishlar sirasiga kiritildi (qarang. 
Rekonstruktsiyalash va rivojlanish xalqaro banki/Jahon banki. Yilllik 
hisobot. 2014).