Toshkent davlat yuridik universiteti shaxsiy rivojlanish

 
Shaxs shakllanishini harakatga keltiruvchi omillar 
 
Insonda ikki xil, ya’ni pozitiv va negativ ichki kuch bor.
Ichki kuchlar 
Tashqi kuchlar 
Harakatga undovchi fikrlar 
Atrof-muhit 
Odatlar, ishtiyoqlar, qo‘rquvlar, 
Qanday odamlar bilan aloqada ekanligi 

---

174 
qiziqishlar 
Ehtiyojlar, xulq, hissiyotlar 
O‘qish joyi (maktab, kollej, institut) 
Bolalikdan rivojlanadigan motivatsiya 
Boshqa ijtimoiy aloqalar, televidenie, 
matbuot 
Insonning shakllanishini oldindan bilib bo‘lmaydigan jarayon 
sifatida ta’riflash mumkin. Uni boshqarib bo‘lmaydi. Bu jarayon inson 
taqdiriga va tug‘ma xususiyatlarga ega, degan fikrlar ham yo‘q emas. 
Aksincha fikrlovchilar ham mavjud. 
Darvoqe:
Eng asosiy harakatga keltiruvchi omil – bu motivatsiya. 
Insonda motiv, sabab, ehtiyoj bor ekan, u zarur yo‘nalishda harakat 
qilishda davom etaveradi.
Inson jamiyatda yashar ekan, har kuni turli insonlar bilan turli 
vaziyatlarda jamoat munosabatlariga kirishishga majbur bo‘ladi. Bu esa 
uning shaxsiyatiga, ma’naviy qadriyatlariga, ruhiy holatiga va aql-
idrokiga ta’sir qiladi va ularda o‘z aksini topadi.
1.
 
Topshiriq – shaxsiy o‘sish uchun mashq: “Bu hayotda nimada 
omadim chopgan?” 
Guruh juftliklarga bo‘linadi. Boshlovchi topshiriq beradi va siz o‘z 
juftingizga hayotda nimada omadli ekanligingizni gapirib berishingiz 
kerak. Uch daqiqadan so‘ng rollaringizni almashtirasiz. Topshiriq 
bajarilgach, o‘z taassurotlaringiz bilan o‘rtoqlashasiz. 

---

175 
2.
 
Topshiriq – shaxsiy o‘sish uchun mashq: “Yakshanba oqshomi” 
Sizdan faqat bir narsa talab qilinadi: o‘zingiz, yaqinlaringiz va 
do‘stlaringizni yakshanba – bu sizning o‘zingizga bag‘ishlangan kun 
ekanligiga o‘rgatishingiz lozim. Shu kuni siz alohida xonada 
boshqalardan xoli qolishingiz, sayr qilishingiz, kinoga borishingiz yoki 
xiyobonda sayr qilishingiz mumkin. Xullas, nima istasangiz shuni 
qilasiz. Yagona shart – hech kimning oldida hech qanday 
majburiyatingiz yo‘q. Nazariy jihatdan, yakshanbani turmush 
o‘rtog‘ingiz va farzandlaringizga bag‘ishlashingiz mumkin. Lekin, 
baribir, sizdan nimanidir talab qila boshlashadi. Shuning uchun eng 
ma’quli – xoli qolish va o‘z xobbingiz bilan shug‘ullanish.
Yoshi katta insonni ishxona, oila, do‘stlar, tanish-bilishlar, 
qarindoshlar oldidagi doimiy majburiyat omili ta’qib qiladi. Shunday 
zalvorli “g‘ishtlar” ostida sizning qiziqishlaringiz, yashirin iqtidoringiz 
kurtak yozayotganligi ehtimoldan xoli emas, albatta. Faqat shu nihol 
ahyon-ahyonda quyosh nuridan bahramand bo‘lib tursa, bas. Bir oydan 
so‘ng siz ilgari yakshanba kunidagi bo‘sh vaqtingizsiz qanday 
yashaganingizni tasavvur ham qilolmay qolasiz. 

---

176