Toshkent davlat yuridik universiteti jinoyat huquqi

 
11.1. Jinoyatda ishtirokchilik tushunchasi va belgilari 
Ishtirokchilik tushunchasi
– O‗zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 
27-moddasiga ko‗ra ikki yoki undan ortiq shaxsning qasddan jinoyat sodir etishda 
birgalashib qatnashishi ishtirokchilik deb topiladi.
Ishtirokchilikda jinoyat sodir etish jazoni va qilmishni og‗irlashtiruvchi holat 
bo‗lganligi sababli qilmishni to‗g‗ri kvalifikatsiya qilish hamda adolatli va 
qonuniy jazo tayinlashda jinoyatda ishtirokchilik tushunchasini va uning belgilarini 
bilish muhim ahamiyat kasb etadi. 
Jinoyat kodeksining 56-moddasining ―m‖ bandida jazoni og‗irlashtiruvchi 
holatlardan biri sifatida jinoyatni ―bir guruh shaxslar tomonidan oldindan til 
biriktirgan holda yoki uyushgan guruh yoxud jinoiy uyushma tomonidan‖ sodir 
etilishi ifodalangan bo‗lsa, ushbu kodeksning maxsus qismi moddalarida ―bir 
guruh shaxslar tomonidan oldindan til biriktirib sodir etilgan bo‗lsa‖, ―bir guruh 
shaxslar tomonidan‖, ―oldindan til biriktirib yoki bir guruh shaxslar tomonidan‖ 
kabi qilmishni og‗irlashtiruvchi belgilar mavjud.
Ishtirokchilikda sodir etilgan jinoyat o‗z xususiyatiga ko‗ra yakka holda 
sodir etilgan jinoyatlardan xavfliroq hisoblanadi. Chunki ishtirokchilikda jinoyatni 
sodir etish yakka holda jinoyat sodir etishga nisbatan oson bo‗ladi. Bundan 
tashqari, jinoyatda ishtirokchilik jamiyat uchun ham ijtimoiy xavfli hisoblanadi. 
Ya‘ni sodir etilgan jinoyat bitta bo‗lsa ham, jinoyatchilar soni ikki yoki undan ortiq 
bo‗ladi. Ya‘ni jinoyatda ishtirokchilik jinoyat soniga nisbatan jinoyatchilar soni 
ortishi bilan jamiyat uchun ijtimoiy xavfli hisoblanadi.