Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

1 М ахсулот етказиб бериш ш артномаси товарларни туркум-туркум килиб етказиб 
бериш шарти билан бир ойдан кам муддатга тузилган булса товарларни ш артном ада 
тараф ларнинг келишувига кура, агар бундай келишув булм аса бундай муддатлар иш 
м уом аласи одатларига кура белгиланиши керак булади.

---

tovar tannarxini kamaytirish maqsadida hamda boshqa o'ziga foydali 
tomonini ko'zlab o'z zimmasiga olishi mumkin. Bunday hollarda ham 
mahsulot yetkazib beruvchi qaysi vaqtda shartnoma shartlarida belgilangan 
assortimentdagi va sifatdagi tovarlarni qanday o'ram va shakllarda sotib 
oluvchiga olib ketishi uchun topshirishi haqida alohida raznaryadkada 
belgilab qo'yishi va tovaming yuk xatini taqdim etishi lozim bo'ladi
Ammo ayrim hollarda shartnomaning bunday shartlari belgilanmasdan 
qolishi mumkin, unda olib borib beruvchi transport turini mustaqil tanlab, 
tovami olib borib berish shartlarini ham mustaqil belgilab yetkazib berish 
huquqiga ega bo'ladi Mahsulot yetkazib beruvchining bunday huquqi 
qonun hujjatlarida, majburiyatning mohiyati yoki ish muomalasi odatlarida 
boshqacha tartib anglashilmasa yo'l qo'yiladi (FK 442-modda).
Mahsulot yetkazib beruvchi sotib oluvchiga shartnomada belgilangan 
miqdordagi tovarlarni yetkazib berishi shart. Tovar miqdorini aniqlash 
usullari oldi-sotdi shartnomasiga nisbatan o'rnatilgan umumiy qoidalar 
bilan deyarli bir xil. Ammo mahsulot yetkazib berish shartnomasida 
tovarning miqdorini aniq shartnomada belgilanganidek yetkazilishini 
ta’minlash qoidalaridan chetga chiqish mumkin. Ya’ni mahsulotni yetkazib 
berilishi holatidan kelib chiqib uning miqdori aniqlanishi mumkin. Misol 
uchun qoplanmagan(50 yoki 100 kgdan alohida qoplarga solinmagan 
ya’ni rasfasofka qilinmagan) 10 tonna sement yoki 1 sistema o'simlik 
yog'ini yetkazib berilayotganda plus-minus 0,1% dan 5% gacha kam 
yoki ko'p yetkazib berilishi mumkin.
Tovar yetkazib berishning ayrim davrida uni to'liq yetkazib bermagan 
tovar yetkazib beruvchi, agar tovar yetkazib berish shartnomasida 
boshqacha tartib nazarda tutilgan bo'lmasa, yetkazib berilmagan tovarlar 
miqdorini shartnoma amal qilish muddati doirasidagi keyingi davrda 
(davrlarda) to'ldirishi lozim bo'ladi.
Uzoq muddatli shartnomaga muvofiq tovar yetkazib berishning ayrim 
davrida mahsulot yetkazib beruvchi tomonidan to'liq yetkazib berilmagan 
tovarlar o'mi, agar mahsulot yetkazib berish shartnomasida boshqacha 
tartib nazarda tutilgan bo'lmasa, tovarlar to'liq yetkazib berilmagan 
yilning keyingi davrida (davrlarida) to'ldirilishi lozim.
Tovarlar mahsulot yetkazib beruvchi tomonidan mahsulot yetkazib 
berish shartnomasida yoki sotib oluvchining jo'natish raznaryadkasida 
ko'rsatilgan bir necha oluvchiga jo'natilgan taqdirda bir oluvchiga 
shartnomada yoki jo'natish raznaryadkasida nazarda tutilganidan ortiq 
miqdorda yetkazib berilgan tovarlar boshqa oluvchilarga to'liq yetkazib 
berilmagan tovarlar o'rnini qoplash uchun hisobga olinmaydi va agar

---

shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo'lmasa, tovar yetkazib 
beruvchi tomonidan to'ldirilishi lozim (FK 443-moda).
Mahsulot yetkazib berish shartnomasida belgilangan miqdordan kam 
yoki to'liq bo'lmagan tovarlar yetkazib berilganda taraflarning o'zaro 
kelishuviga ko'ra uning assortimenti ko'rib chiqiladi. Sotib oluvchining 
ixtiyoriga ko'ra va mahsulot yetkazib beruvchining taklifiga binoan uning 
imkoniyatlarmi inobatga olgan holda belgilanishi mumkin. Agar taraflar 
o'zaro kelisha olmasalar mahsulot yetkazib beruvchi to'liq yetkazib 
berilmagan tovarlar o'rnini to'liq yetkazib bermaslikka yo'l qo'yilgan 
davr uchun belgilangan assortimentda to'ldirishga majbur bo'ladi.
Bir nomdagi tovarlarni mahsulot yetkazib berish shartnomasida 
nazarda tutilgandan ko'proq miqdorda yetkazib berish shu assortimentga 
kiradigan boshqa nomdagi to'liq yetkazib berilmagan tovarlar o'rnini 
to'ldirish sifatida hisobga olinmaydi va uning o'rni to'ldirilishi lozim, 
bunday yetkazib berish sotib oluvchining oldindan bergan yozma roziligi 
bilan amalga oshirilgan hollar bundan mustasno (FK 445-moda).