Toshkent davlat transport unversiteti “ Ko’piriklar va tonelar ’’ kafedrasi O’quv texnalagik amaliyoti

KIRISH

TDTU Qurilish fakultetining «Ko’priklar va tonnellar» kafedrasi to’g’risida so’z yuritganda, 88 yil mobaynida O’rta Osiyo Respublikalari temir yo’llari uchun muhandis-texnik xodimlarni tayyorlashda shu kafedraning tarixi va o’zlarini baxshida etgan insonlar xaqida aytish lozimdir.

Uning tarixi 1932 yilda O’rta Osiyodagi temir yo’l muhandislari institutini yo’l bo’limida «Ko’priklar va inshootlar» kafedrasi tashkil etilinishidan boshlanadi.
Kafedraning (1932 yildan 1960 yilgacha) tashabbuskori va birinchi rahbari bo’lib O’zbekistonda ilm-fan va texnika bo’yicha hizmat ko’rsatgan arbob, hamda 1937 yildan 1953 yilgacha institutning Qurilish fakultetiga rahbarlik qilgan t.f.n., dotsent K.A. Pogorelko hisoblanadi. Tajribali pedagog va uslubiyatchi, savodli tashabbuskor va muhandis, ikkita institutni bitirgan (Rossiya va Frantsiyada) dots. Pogorelko K.A. yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlashda atoqli an’analarga asos solgan.
Kafedrada o’quv jarayonini mukammallashtirish bo’yicha talabalar uchun fan-texnika to’garaklari tashkil qilingan edi. 1940 yilda talabalarning birinchi fan-texnika anjumani o’tkazilgan, bu anjumanda 34 ma’ruza tinglangan bo’lib, ular orasida «Ko’priklar va inshootlar» kafedrasidan talabalar ham ishtirok etishgan edilar. O’quv jarayonining sifati va mutaxassislarning malakasini oshirish bo’yicha olib boriladigan ishlardan tashqari, kafedra ilmiy-tadqiqot ishlarida xam faol ishtirok eta boshladi. Shu sababli, 1937 yildan boshlab kafedrada «Temirbetonning inshootlar choklarini payvandlashning texnik shartlari» mavzusida ilmiy-tadqiqot ishlari olib borildi.
1960 yildan 1962 yilgacha kafedraga tajribali o’qituvchi, Ulug’ Vatan urushi qatnashchisi, yoshlar murabbiysi, haqiqiy vatanparvar va printsipial inson, ham qurilish konstruktsiyalarini hisoblashda va loyihalashda mutaxassis, texnik fanlari nomzodi, dots. S.V. Subbotin boshqargan.
1962 yilda kafedra ikkiga bo’lingan: «Zamin, poydevorlar va ko’priklar» va «Qurilish konstruktsiyalari». 1962 yildan 1974 yilgacha «Zamin, poydevorlar va ko’priklar» kafedrasini 1948 yilda ToshTYMI qurilish fakulьtetining bitiruvchisi, gruntlar mexanikasi va poydevor qurilishi bo’yicha yirik mutaxassis, texnika fanlari nomzodi dots. G.Z. Chaxvadze boshqargan. U o’zining 40 yildan ortiq umrini kafedraning rivojlanishi va ravnaq topishiga bag’ishladi, sanoat va fuqaro binolar uchun zamin va poydevorlarni hisoblash sohasida oliy malakali mutaxassislarni yetishtirib chiqardi. Samarali faoliyati va oliy malakasi uchun G.Z. Chaxvadzega “Fahriy transport quruvchisi” unvoni berilgan. 1962 yildan 1967 yilgacha «Sanoat va fuqaro binolari» fakulьtetining dekani lavozimida ishlagan. Yangi «Qurilish konstruktsiyalari» kafedrasiga ancha vaqt davomida dots. S.V. Subbotin bosh bo’lgan. 70-yillardan boshlab o’quv jarayoniga texnik o’qitish vositalari jalb etilganligi uchun maxsus (ixtisoslashtirilgan) auditoriyalar tashkil qilinadi, texnik o’quv vositalaridan foydalangan holda ma’ruzalar stsenariyalari, uslubiy va o’quv qo’llanmalar yaratishga alohida e’tibor qaratilgan.
1974 yildan 1984 yilgacha kafedrani O’zbekiston Respublikasida temirbeton ko’priklarni hisoblashda va ekspluatatsiya qilishda mashhur mutaxassis texnika fanlari nomzodi, dots. A.M. Muxitdinov boshqargan. Mehnatsevar, savodli muhandis A.M. Muxitdinov kafedraning ilmiy izlanishlarini “Respublikaning regional o’ziga xos xususiyatlarini e’tiborga olib ko’priklarni hisoblash va qurilish texnologiyalarini mukammallashtirish” muammolariga yo’naltirdi.
1984 yildan 2003 yilgacha texnika fanlari doktori, prof. R.K. Mamajanov boshqargan. 2003-2004 yillari kafedraga t.f.n. G’aniyev I. mudirlik qilgan. 2005 yil kafedra mudirligiga t.f.n. dots. Raupov Ch.S. tayinlangan.