Toshkent davlat transport universiteti “Ijtimoiy fanlar” kafedrasi “psixologiya”

Guruh, juftlik va oilaviy terapiya³⁷.
Amaliyotchilar bazan buzilish yuz bergan guruxlarda terapiya o‘tkazish bilan ijtimoiy sozlamani o‘z ichiga oladilar. Guruhli davolash mijozlari boshqalar bilan birgalikda psixologik davolashni qabul qilgan psixoterapiyasi hisoblanadi. Professional o‘qitilgan terapevt ishtirokchilari (YAlom va Lezs, 2005) ni qo‘llab-quvvatlaydi va xissiy havfsizligi muhitini yaratadi, odatda 6 va 10 ishtirokchilar o‘rtasida, guruh tuzadi.

Guruhli davolash terapevt bir vaqtning o‘zida ko‘proq odamlarni davolashi mumkin, individual davolashdan ko‘ra ko‘pincha arzon, lekin tejamkorligi uning jalb qilinishi uchun faqat bir qismdir. Guruhli davolash odamlarda g‘oyalar, muammolar va echimlari bilan almashish, bir-biriga yordam berish uchun imkon beradi^38.

Bu ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash imkonini berib, boshqa odamlar oldida turgan va muvaffaqiyatli o‘xshash vaziyatlarni engishga erishiladi va bilim taklif etiladi, bunda guruh azolari boshqa gurux azolari bilan muvaffaqiyatli xulq modelini yaratadi. Guruhli davolash boshqalar bilan o‘zaro yaratishni faollashtirish va potensial buzilishni engillashtirish mumkin degan g‘oyasi aniq qiladi.
Guruhli davolash foydalanishda bo‘lgan 50 dan ortiq yil ichida ko‘p muvaffaqiyatga uchragan va u odatda individual davolashga (Mak Dermut, Miller, & Braun, 2001) ko‘ra, deb, yoki yanada samarali bo‘lishi uchun xizmat qildi. Bu ularning kasallik bilan yaxshi engishga yordam beradi ularning xayotlari sifatini oshiradi, va ba’zi xollarda xatto uzoq (Amerika Psixoterapiya Birlashmasi guruhi) yashashga ularga yordam uchun beradi, xayotni o‘zgartirish kasalligiga chalingan odamlar uchun ayniqsa samarali xisoblanadi 2000).
Bazan guruhli davolash yaqin munosabatlarda bo‘lgan odamlar bilan olib boriladi.
Juft davolash - turmush qurgan, nikoxsiz birga yashaydigan yoki uchrashib turadigan ikki kishi o‘z munosabatlar xaqida o‘z tashvishlari va masalalarni muxokama qilish uchun amaliyotchi bilan birga o‘tkazadigan davolash usuli xisoblanadi. Bunday davolash ayrim xollarda ta’limga oid bo‘lib, juftlikni ular munosabatlaridan nima kutilayotgani xaqida boxabar qiladi. Davolash jinsiy lazzatlanish, aloqa, yoki sheriklar (masalan, ruxiy tushkunlik) larning biror belgilari kabi masalalara yo‘naltirilishi mumkin.
Oilaviy davolash- oilalar terapevt bilan birga majlisni o‘z ichiga oladi. Ba’zi xollarda bunday uchrashuv bipolyar buzilish kasaliga uchragan bola, bir oila azosi bilan muammo aloxida yoritiladi. Oilaviy davolash, birinchi navbatda, bir kishiga tasir bo‘lsa xam muammo, oila odamlar orasida xamkorlikning natijasi degan taxminlarga asoslangan bo‘ladi.