Toshkent davlat texnika universiteti mashinasozlik fakulteti

2.1-rasm. Tabiiy sirkulyasiyali
bug‘latuvchi apparat
Shuningdek, apparatning turi qaynash zonalari, suyuqlik sirkulyasiyasi va separasiyasining ma’lum tartibda bo‘lishi bilan aniqlanadi.
Mikrobiologik ishlab chiqarishlarda, asosan, qaynash zonasi tashqariga chiqarilgan ikkita turdagi apparatlar ishlatiladi: tabiiy va majburiy sirkulyasiyali.
Tabiiy sirkulyasiyali apparatlar
Apparat (2.1 rasm) kojux-naysimon issiqlik almashtirgich ko‘rinishida yasalgan isituvchi kamera (4), separator (2) va sirkulyasion quvur (3) dan tashkil topgan.
Separasion kamerada siklon-tomchitutgich (1) aralashma ikkita oqimga ajraladi: ikkilamchi bug‘ va sirkulyasion quvurga oqib tushuvchi bug‘lantirilgan eritma. Gomogen suyuqlik sifatida
Ushbu 2.1-rasm. Tabiiy sirkulyasiyali bug‘latuvchi apparat joylashtirilgan. Bug‘lanuvchi eritma sirkulyasion quvurning yuqori qismiga uzatiladi hamda aylanayotgan suyuqlikning asosiy oqimi bilan aralashgan holda oldindan isitiladi. Kamera 4 quvurlari bo‘ylab harakatlangan sari suyuqlik to‘yinish haroratigacha isiydi va qaynab chiqadi. Quvurning taxminan 1/3 balandligida 1,5 m/sek. ga etadigan tezlik bilan yuqoriga ko‘tariluvchi bug‘-suyuqlik aralashmasi hosil bo‘ladi. Kamera (4) ning yuqori qismida joylashgan ajratuvchi qismi bilan separator 2 tomon yo‘nalgan bu eritmaning zichligi kamera (4) ning qaynatish quvurlaridagi bug‘-suyuqlik aralashma zichligidan ancha yuqori bo‘ladi. Buning natijasida erliftli tipdagi fermentatorlarda sodir bo‘lgani kabi suyuqlikning intensiv tabiiy sirkulyasiyasi yuzaga keladi.
Isitish kamerasining separator korpusidan tashqarida joylashtirilishi nafaqat suyuqlikning yaxshi sirkulyasisi hisobiga, balki qaynatish quvurlari uzunligining 7 m gacha uzaytirilishi hisobiga ham bug‘latish jadalligini oshirishga imkoniyat yaratadi.
Katta uzunlikdagi va kichik diametrdagi qaynatish quvurlariga ega apparatlarda suyuqlikning yuqori qovushqoqligi holatida gidravlik ishqalanishga bo‘lgan qarshilik keskin oshadi, bu esa sirkulyasiya tezligining pasayishiga va isituvchi beg‘dan qaynayotgan suyuqlikka issiqlik tashilishining yomonlashuviga olib keladi. Shuning uchun tabiiy sirkulyasiyali apparatlar qovushqoq bo‘lmagan eritmalarni bug‘latishda ishlatiladi.