Тошкент давлат шарқшунослик университети сиртқи -мутахасислик босқич талабаси турдимурадов достоннинг ёрдамчи тарих фанидан оралиқ назорат иши

Mirzo Ulug‘bek “Ziji Kо‘ragoniy” asarida vaqtni hisoblash masalalariga tо‘xtalib о‘tgan. Olim yil kitobining Sharq halqlari qabul qilgan usullarini bayon etib, yunon, malikiy, xitoy va uyg‘ur eralari hamda ular orasidagi farqlar, mazkur eralardagi bayram kunlari tо‘g‘risida batafsil ma’lumot beradi. Hijriy-qamariy kalendaridagi arab davriyligi, yil boshi, oylarni aniqlash jadvallari va formulalarini kо‘rsatib о‘tadi. Yevropada Mirzo Ulug‘bek va Nasriddin Tusiyning yulduzlar jadvali katologi 1648 yilda Oksford universitetida astronom JonGrivs tomonidan nashrga tayyorlangan. 1650 yilda Mirzo Ulug‘bek asarlarining xronologiyaga oid ma’lumotlari, Sharq xalqlarida yil hisobi va kalendarlarga doir qismlari “Xronologiya” nomi bilan nashr etiladi. Mirzo Ulug‘bekning yulduzlar katalogi 1665 yilda TomasXayd tomonidan lotin va fors tillarida nashr qilinadi.

• Mirzo Ulug‘bek “Ziji Kо‘ragoniy” asarida vaqtni hisoblash masalalariga tо‘xtalib о‘tgan. Olim yil kitobining Sharq halqlari qabul qilgan usullarini bayon etib, yunon, malikiy, xitoy va uyg‘ur eralari hamda ular orasidagi farqlar, mazkur eralardagi bayram kunlari tо‘g‘risida batafsil ma’lumot beradi. Hijriy-qamariy kalendaridagi arab davriyligi, yil boshi, oylarni aniqlash jadvallari va formulalarini kо‘rsatib о‘tadi. Yevropada Mirzo Ulug‘bek va Nasriddin Tusiyning yulduzlar jadvali katologi 1648 yilda Oksford universitetida astronom JonGrivs tomonidan nashrga tayyorlangan. 1650 yilda Mirzo Ulug‘bek asarlarining xronologiyaga oid ma’lumotlari, Sharq xalqlarida yil hisobi va kalendarlarga doir qismlari “Xronologiya” nomi bilan nashr etiladi. Mirzo Ulug‘bekning yulduzlar katalogi 1665 yilda TomasXayd tomonidan lotin va fors tillarida nashr qilinadi.
• Oksfordda nashr etilgan mazkur ishlar Ulug‘bek ilmiy merosini о‘rganishga va ommalashtirishga qaratilgan dastlabki bosqich bо‘ldi. “Ulug‘bek ziji” milodiy II asrda ishlab chiqilgan Giparx-Ptolomey jadvalidan sо‘ng о‘z sohasida ikkinchi bо‘lib tarixga kirgan ilmiy kashfiyot ekanligi e’tirof etiladi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

• M.Is`hoqov “Yordamchi tarix fanidan uslubiy qo`llanmalar”
• Rahmatullayeva O., Salomov J. Xronologiyа. – T., Fan va texnologiyalar, 2012.
• Bo‘riev O. Temuriylar davri yozma manbalarida Markaziy Osiyo. – T.: O‘zbekiston, 1997.
• Eshov B. Qadimgi O‘rta Osiyo shaharlari tarixi. –T., 2006.
• Ziyo.net

E`TIBORINGIZ UCHUN

RAXMAT