Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti I. M. Haydarov, M. M. Askarov

Huquqiy madaniyat – u
mumiy madaniyatning muhim qismi. Huquqiy 
madaniyat tarixan asta – sekin shakllangan ijtimoiy voqea bo‘lib, hozirgi davrda 

---

262 
ilg‘or huquqiy davlatlarning va ularning fuqarolarining zaruriy xislati va taraqqiyot 
omiliga aylangan. 
SHok 
terapiyasi
(iqtisodiyotda) 
– iqtisodiyotni sog‘lomlashtirishga 
yo‘naltirilgan qator salbiy oqibatlarni (narxlarning o‘sishi, inflyasiya, bandlikning 
pasayishi va Shunga o‘xshash boshqa holatlar) o‘z ichiga oluvchi radikal chora-
tadbirlar majmuasi. 
Evolyusiya
(lotin tilidan tarjimasi – boshlash, vujudga kelish) – tizimning 
rivojlanish jarayonini anglatadigan tushuncha bo‘lib, birinchi galda jamiyatga xosdir. 
Unga ko‘ra, jamiyatda asta-sekin yuz berayotgan o‘zgarishlar tizimga, uning 
tuzilmalari tashkil qilinishi va funksiyalari sifatli o‘zgarishiga olib keladi. 
Elat
– bir tilda so‘zlaShuvchi, o‘ziga xos madaniyati mavjud bo‘lgan va ma’lum 
hududda yashaydigan hamda muayyan maqsad asosida birlashgan va o‘z tuzilmasiga 
ega bo‘lgan ijtimoiy-tarixiy birlik tuShuniladi. Elat— kishilarningtil, hudud, iqtisodiy 
va madaniy jihatdan tarixan tarkib topgan birligi. 
Elektoral
– lot. elector-saylovchi; saylanadigan, tanlanadigan. 
Elektorat
– saylovlarda ma’lum siyosiy partiyaga (siyosiy lider)ga ovoz 
beruvchi saylovchilar davrasi; ma’lum bir saylov okrugi yoki mamlakat saylovchilari 
majmui. 
Elektron huqumat
– (angl. e-Government) – bu fuqarolar, biznes, davlat 
hokimiyatining boshqa tarmoqlari va davlat xizmatchilariga axborotni taqdim qilish 
va shakllanib bo‘lgan davlat xizmatlarining to‘plamini ko‘rsatish usulidir, bunda 
davlat va arizachi o‘rtasidagi o‘zaro shaxsiy aloqa minimallashtirilgan va imkon 
boricha maksimal ravishda axborot texnologiyalardan foydalaniladi. Elektron 
huqumat – mamlakat miqyosida boshqaruv jarayonlarning butun majmuasini 
avtomatlashtirishga asoslangan hamda davlat boshqaruvining samaradorligini 
sezilarli darajada oshirish va jamiyatning har bir a’zosi uchun ijtimoiy 
kommunikatsiyalar harajatlarini kamaytirish maqsadiga xizmat qiluvchi davlat 
boshqaruvi elektron hujjat almashinuvi tizimi. Elektron xuqumatni yaratish 
hujjatlarni va ularni ishlash jarayonlarini boshqarish bilan bog‘liq vazifalarning to‘liq 
ko‘lamini hal etishni amalga oshiruvchi ijtimoiy boshqaruvining umumdavlat 
taqsimlash tizimi qurilishini nazarda tutadi. 
Emissiya
– fr. émission – chiqarish; pul emissiyasi - muomalaga yangii pullarni 
chiqarish, muamaladagi pul hajmini ko‘paytirish. Emissiya naqd yoki naqd pulsiz 
bo‘lishi mumkin.