Toshkent davlat sharqshunoslik instituti xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik fakulteti

3.2. O’zbekistonda xorijiy investitsiyalarning o’rni va u bilan bog’liq muhim investitsion loyihalar

Ishlab chiqarishni va umuman, mamlakatimizni modernizatsiya qilish, texnik va texnologik yangilashni investitsiyalarsiz tasavvur etib bo‘lmaydi.

2013-yilda Investitsiya dasturini amalga oshirish doirasida mamlakatimizda o’zlashtirilgan umumiy kapital qo’yilmalar hajmining 3 milliard dollardan ortig’ini xorijiy investitsiyalar tashkil etdi. Shuning 72 foizdan ziyodi yoki 2 milliard 200 million dollari to’g’ridan-to’g’ri xorijiy investitsiyalardir¹⁰.
2013-yilda o’zlashtirilgan (asosiy kapitalga yo’naltirilgan) investitsiyalarning umumiy hajmi 2012-yilga nisbatan 11,3 foizga ortib, 13,0 mlrd. dollarni tashkil etdi.
Asosiy kapitalga yo’naltirilgan investitsiyalar umumiy hajmining deyarli yarmi, ya’ni 47 foizi xususiy investitsiyalar – korxonalar va aholining shaxsiy mablag’lari hisobidan moliyalashtirildi.
O’zlashtirilgan kapital qo’yilmalarning asosiy qismi –70 foizdan ortig’i, birinchi navbatda, ishlab chiqarish ob’ektlarini qurishga va jihozlashga, shu jumladan, qariyb 40 foizi eng yangi zamonaviy ishlab chiqarish texnologiyalari va asbob-uskunalarini xarid qilishga sarflangan.
Umuman olganda, mamlakatimiz iqtisodiyotiga investitsiya kiritish hajmi yalpi ichki mahsulotga nisbatan 23 foizdan iborat bo’ldi.
Ishlab chiqarishga yo’naltirilgan investitsiyalarning 17,4 foizi transport va aloqa, 18,0 foizi yoqilg’i-energetika, 4,2 foizi qishloq xo’jaligi va 3,3 foizi metallurgiya hamda 27,1 foizi boshqa tarmoqlarga yo’naltirildi.
3.2.1-rasm

Manba: O’zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo’mitasi ma’lumotlari
Noishlab chiqarish sohasiga yo’naltirilgan investitsiyalarning jami investitsiyalardagi ulushi qariyb 30,0 foizni, jumladan, uy-joy qurilishining ulushi 20,9 foizni, ta’lim sohasi 2,7 foizni va sog’liqni saqlash sohasi ulushi 2,9 foizni tashkil etdi¹¹.
3.2.2-rasm

Manba: O’zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo’mitasi ma’lumotlari
Mamlakatimizda investitsiya muhitining barqarorligi va investitsion jozibadorlikning to’g’ri yo’lga qo’yilgani ham xorijiy investitsiyalarning kirib kelishi uchun zamin bo’lmoqda.
3.2.1-jadval