Toshkent davlat sharqshunoslik instituti sharq filologiyasi va falsafa fakulteti

2.2. Aniqlovchi ergash gapning bosh gapdan keyin joylashishi
Yuqorida qayd etilganidek, aniqlovchi ergash gap, asosan, bosh gap tarkibidagi aniqlanayotgan bo‘lakdan keyin, ya’ni bosh gap ichida joylashadi. Lekin ba’zi hollarda aniqlovchi ergash gap bosh gapdan keyin ham joylashishi mumkin:

• 
  bâmohasel sohbat mikardam ke dar pohantun-e mâ dars mixânad – Men universitetimizda o‘qiydigan talaba bilan suhbatlashardim.
  

Aniqlovchi ergash gapning bosh gapdan keyin joylashish holatlari juda kam uchraydi, chunki e’tibor bergan bo‘lsangiz, aniqlanayotgan bo‘lak aniqlovchi ergash gapdan uzoqlashib ularni bir-biriga bog‘lash mushkullashadi. Bu, ayniqsa, og‘zaki nutq jarayonida ancha sezilarli bo‘ladi. Lekin, agar aniqlovchi ergash gap bosh gap tarkibidagi ot kesimning ot qismi ma’nosini aniqlash, kengaytirish uchun xizmat qilsa u faqat mana shunday tizimda, ya’ni bosh gapning orqasida turadi:

in hamân ketâbist ke diruz xaridam – Bu men kecha xarid qilgan o‘sha kitob. Aniqlovchi ergash gap bosh gapdan keyin joylashgan holatlarida alohida talaffuz ohangi hamroh bo‘ladi: aniqlovchi ergash gapga tegishli bo‘lgan bo‘lak ovozni bir oz ko‘tarish yordamida butun jumla tarkibidan ajratiladi va bosh gapdan so‘ng kichik pauza beriladi.