Toshkent davlat sharqshunoslik instituti qosimjon sodiqov turkiy til tarixi

 
TO‘NYUQUQ BITIGI 
 
Yodgorlik Ikkinchi turk xoqonlig‘i davrida yashab o‘tgan davlat 
arbobi  va  sarkarda  To‘nyuquq  xotirasiga  tiklangan.  Bitig  muallifi 
To‘nyuquqning o‘zidir.  
Bitigning  yozilgan  sanasi  aniq  emas.  Ba’zi  olimlar  u  712–716 
yillar  orasida  yozilgan,  ba’zilar  720,  ayrimlar  725–726  yillarda 
bitilgan  deya  taxmin  qiladilar.  U.  Sertkaya  matnda  kechgan  tarixiy 
voqealarni  tahlil  qilar  ekan,  bitig,  taxminan,  732–734  yillar  orasida 
yozilgan,  degan  xulosaga  keldi.  Uning  ko‘zqarashicha,  To‘nyuquq 
bu kezlar 85 yoshlarda bo‘lgan (Sertkaya 1995,119–128). 
Yodgorlik  Mo‘g‘ulistondagi  Bain  Sokto  manzilidan  topilgan. 
Hozir  ham  tiklangan  joyida.  U  62  satrli  bo‘lib,  bir-biriga  qaratib 
tiklangan  ikki  to‘rt  qirrali  toshga  yozilgan  (nashrlariga  qarang: 

---

 
290
Maлов  1951;  Orkun  1987,99–124;  Aбдураҳмонов,  Рустамов 
1982,65–86; Aманжолов 2003,176–185). 
Quyida  keltirilayotgan  matn  bitigning  Orhun  kitobida  berilgan 
fotosi asosida tayyorlandi (Orhun.47–56).