Toshkent davlat sharqshunoslik instituti iqtisodiyot nazariyasi

Funksional talab – tovar sifatiga bog‗liq bo‗lgan talab. 
Nofunksional talab – tovar sifatiga bog‗liq bo‗lmagan omillarga asoslangan talab. 
Ko„pchilikka  qo„shilish  samaradorligi  –  bu  iste‘molchi  talabining  o‗sish  samarasi 
bo‗lib,  ko‗pchilik  sotib  oladigan  tovarni  umumiy  qabul  qilingan  me‘yorlarga  ko‗ra  sotib 
olish. 
Snoba samarasi – talabning o‗zgarish samarasi bo‗lib boshqalar iste‘mol qilgani uchun 
iste‘mol qilinadi. 
Veblen  samarasi  –  tovarning  narxi  juda  yuqori  bo‗lganligi  bilan  bog‗liq  bo‗lgan 
iste‘mol talabining o‗sish samarasi. 
Chayqovchilik  muhiti  talabi  (spekulyativ)  –  narxni  kelajakda  ortishining  kutilishi 
tovarga  bo‗lgan  talabning  bugungi  kunda  ortishiga  olib  keladi  (tovarni  bugungi  kunda 
iste‘mol qilishdan naflik ortadi). 
Noratsional  talab  –  bu  rejalashtirilmagan  talab  bo‗lib,  shaxsning  hozirgi  hoxishi, 
kayfiyati, injiqligi o‗zgarishi bilan vujudga keladigan vaqtinchalik talab.