Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи dsc

 
1-расм. Шахснинг лойиҳалаш маданияти сифатлари 
 
Лойиҳалаш маданияти – лойиҳалаш фаолиятини ташкил этиш 
жараёни учун зарур бўлган кўникма-малакаларнинг юқори даражаси 
бўлиб, у лойиҳалаш фаолиятининг ижтимоий ҳамда қонунчилик 
ҳужжатларида белгиланган талаблар, техник меъёрлар, замонавий 
лойиҳалаш қоидаларига мослигини ифодалайди. 
Лойиҳалаш маданияти негизида қуйидаги таркибий элементлар кўзга 
ташланади: лойиҳа ёки лойиҳалаштириш ғояси; умумий ва хусусий 
мақсадлар; лойиҳалаш фаолияти; воситалар мажмуи; лойиҳалаш 
фаолиятига доир кўникма ва малакалар; ижодий ва инновацион ёндашув; 
маълум соҳага оид ҳодиса, жараён ва тизимни башоратлаш; муайян 
ҳодиса, жараён ва тизим бўйича ташкил этиладиган фаолиятни 
режалаштириш; маълум соҳага оид ҳодиса, жараён ва тизимни шартли 
белги, схема ва тимсоллар ёрдамида лойиҳалаштириш; кўзда тутилаётган 
ҳодиса, жараён ва тизимни моделлаштириш; лойиҳа (модел, дастур). 
Талабаларда лойиҳалаш маданиятини ривожлантиришда бир қатор 
компьютер дастурлари муҳим аҳамиятга эга. «3DMax», «CorelDraw», 
«Adobe Photoshop», «AutoCAD», «iSpring», «Microsoft Office» дастурлари 
шулар жумласидандир. 
Педагогика олий таълим тизимида компьютер технологиялари 
воситасида талабаларда лойиҳалаш маданиятини ривожлантириш улар 
томонидан ижтимоий, иқтисодий ва маданий аҳамиятга эга долзарб 
муаммоларни аниқлаш, лойиҳа яратишга доир қарорни қабул қилиш, 
лойиҳа учун танланаётган муаммони ҳал қилиш учун мавжуд ресурслар ва 
уларнинг имкониятларини баҳолаш, лойиҳани тегишли (масъул) 
субъектларга тақдим этиш, илгари сурилган ғояларни ҳимоя қилиш, 
муаммони ҳал этиш йўлида амалий фаолият, яъни тажриба ишларини 
Сифатлар 
ижодкорлик 
эрудиция 
интуиция 
тасаввурнинг бойлиги 
мантиқий фикрлаш қобилияти 
ҳиссий ривожланганлик 
технологик қобилият 
техник лаёқат 
рефлексив қобилият 
креатив қобилият 

---

12 
йўлга қўйиш, олинган натижаларни умумлаштириш ва таҳлил қилиш, 
якуний натижаларга кўра умумий хулосага келиш ва лойиҳалаш фаолияти 
маҳсулоти (амалий ёки илмий тажриба моҳиятини ёритувчи концепция, 
модель, тақдимот, нашр иши ва бошқалар)ни етакчи мутахассислар ёки 
масъул ташкилот муҳокамасидан ўтказиш, лойиҳалаш фаолиятининг 
баҳоланишига 
эришиш 
каби 
малакаларнинг 
юқори 
даражада 
ўзлаштирилишини талаб этади. 
Лойиҳалаш мураккаб жараён саналади. Бинобарин, бу жараёнда 
ишлаб чиқилаётган лойиҳа моҳиятини тўла, батафсил ва тўғри ёритиш 
учун ижтимоий ҳамда қонунчилик ҳужжатларида белгиланган талаблар, 
техник меъёрлар, замонавий лойиҳалаш қоидаларини ҳисобга олиш зарур. 
Шу 
сабабли 
талабаларда 
лойиҳалаш 
маданиятини 
компьютер 
технологиялари воситасида ривожлантириш босқичларини белгилаш учун 
уларнинг ижтимоий ҳамда ҳуқуқий ҳолати, шахсий ҳаёти ва касбий 
фаолиятида инобатга олиниши шарт бўлган маънавий-ахлоқий ҳамда 
ҳуқуқий 
талаблар, 
техник 
меъёрлар, 
лойиҳалаш 
қоидаларидан 
хабардорликларини аниқлаш, бу борадаги мавжуд билимларини янада 
бойитиб бориш, ўзлаштирилган назарий маълумотларнинг амалиётга 
татбиқ этилиш даражасини таҳлил қилиш ва баҳолашга эътибор 
қаратилади. Шунга кўра, талабаларннг лойиҳалаш маданиятини 
компьютер технологиялари воситасида ривожлантириш жараёнини 
қуйидаги босқичларга ажратиш мумкин (2-расм).