Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

3-chizma. Pedagogika oliy ta’lim muassasalarida talabalar mustaqil ishlarini tashkil 
etish turlari 
Yuqori kurslarda esa mutaxassislik fanlari bo‘yicha kurs loyihalarini bajaradi. Bunda 
talaba tanlab olingan muayyan mavzu yuzasidan kichik hajmdagi tadqiqot ishini bajaradi. 4-
Mustaqil ta’limning mazmuniga ko`ra turlari
Nazorat qilinadigan 
mustaqil ishlar 
Bajarilishi shart bo`lgan 
mustaqil ishlar
Talabalrning 
tadqiqotchilik 
ishlarilishlar
E
sse, 
b
iol
ogik
d
ik
ta
n
t,
 
m
a`r
u
zalar t
ayyor
lash
M
us
ta
qi
l t
ops
hiri
qla
rni
ba
ja
rish
 
(ma
`ruza
la
r,
 t
aqd
imo
tla
r,
 j
adv
al v
a 
sx
ema
la
r)
Dip
lom
 ish
i
d
oirasid
a t
ajr
ib
a
-
sin
ov ish
larin
i o`t
k
az
ish
K
afe
d
ra m
avz
u
si yu
zasid
an
 
taj
rib
a ish
larin
i ol
ib
 b
or
ish
 
T
est 
 topsh
iriq
larni
b
aj
ar
ish
Dolz
ar
b
m
avz
u
larda m
a
’r
u
za, 
esse va r
efe
ra
tlar
 tayy
o
rlash
M
u
am
m
oli
 vaz
iyatlar
 
ye
ch
imin
i top
ish
Ku
rs va d
ip
lom is
h
lari
Mavz
u
lar 
tar
ti
b
i bo`
yi
ch
a m
at
e-
 
ri
al
la
rni
 o
`rgan
ish
 (
re
ja a
sos
id
a)
53

---

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
 
ILMIY AXBOROTLARI 2020/6 
bosqich yakunida esa talaba professor-o‘qituvchilarning ilmiy rahbarligida bitiruv malakaviy 
ishining mavzusi bo‘yicha ilmiy izlanish olib boradi. Bu davrda talabalar ilmiy rahbar
boshchiligida tadqiqot mavzusi ustida belgilangan rejaga muvofiq mustaqil va ijodiy faoliyat olib 
borib, ilmiy izlanish natijalarini Blum taksonomiyasi asosida tahlil etadi. Talabalar Blum 
taksonomiyasiga mos ravishda mavzu yuzasidan materiallar, ilmiy va internet ma’lumotlarini 
to‘playdi, tahlil qiladi, amaliy tajribalar o‘tkazadi, tajriba natijalarini tahlil qilib umumlashtiradi va 
ilmiy xulosalar chiqaradi. Shuningdek, o‘zining ilmiy tadqiqot ishi yuzasidan tezis va maqolalar 
yozish, o‘z taklif va tavsiyalarini ishlab chiqish ko‘nikma va malakalariga ega bo‘ladi. 
Talabalarning har qanday mustaqil va ilmiy tadqiqotchilik faoliyatiga o‘qituvchi rahbarlik 
qiladi. Chunki, mustaqil ta’lim tizimini o‘quv rejaga muvofiq ravishda o‘qituvchining o‘zi ishlab 
chiqadi. Har bir mustaqil ishning mazmuni, hajmi, shakli, o‘quv mashg‘ulotlaridagi o‘rni, 
o‘qitish metodlarini aniqlaydi. Shunga muvofiq holda, talabalar mustaqil ta’limini tashkil etadi, 
boshqaradi, nazorat qiladi, baholaydi va monitoring o‘tkazadi. Natijada, ta’lim muassasidagi 
pedagogik jamoa faoliyatida muaayan yo‘nalishdagi ilmiy-pedagogik va innovatsion muhit tarkib 
topadi. 
Ayni vaqtda, yuqorida ko‘rsatilgan barcha soatlar amalda to‘la bajarishga erishilmoqda, 
lekin ulardagi izchillik, uzviylikni ma’lum ma’noda buzilish holatlari kuzatiladi, ya’ni kurs loyihasi 
butunlay boshqa mavzuda bo‘lsa, bitiruv malakaviy ishi mavzusi butunlay boshqa mavzuda 
bajariladi. Masalan, zoologiyadan kurs loyihasini bajarsa, botanikadan bitiruv malakaviy ishi 
loyihasi ustida ish olib borish holatlari ko‘plab kuzatiladi. Ana shunday kamchiliklar bartaraf 
etilsa, talabalarning muayyan mavzu ustida ilmiy izlanish olib borish ishlarini uzviyligi, izchilligi, 
tizimliligi ta’minlanadi. Ulardagi ilmiy tadqiqotchilik faoliyatiga qiziqish ortadi, bajarilayotgan 
ishdan ko‘zlangan maqsadga erishilib, natijaviylik ko‘rinadi. Ishni ana shunday izchil, tizimli va 
uzluksiz ravishda tashkil etish esa talabalarni kelgusida yetuk, raqobatbardosh kadr sifatida 
shakllanib, jamiyatimiz a’zolarining ilmiy intellektual salohiyati ortishiga, ilmiy-pedagog kadrlar 
tayyorlash tizimini takomillashtirishga mustahkam zamin yaratiladi.