Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI
2020/2(23
)
 
kreativ, texnologik va reflektiv komponentlardan iboratdir. Innovatsion faoliyat tuzilmasi haqidagi 
muhim tizimli tasavvurlar, ularning vazifalarini asoslash, ularning shakllanganlik meʼyorlari va 
sathlari ularni oliy maktab amaliyotiga tatbiq etishning zarur omili hisoblanadi. Pedagogik jarayonda 
refleksiya – yuzaga kelgan pedagogik vaziyatda pedagogik oʻzaro munosabatlarning subyektiv 
pedagogik vaziyatni tashkil qiluvchilar: oʻquvchilar, oʻqituvchilar, pedagogik jarayon qatnashchilarini 
rivojlantirish shartlari, muhit, mazmun, mohiyat, pedagogik texnologiyalar va boshqalarga oʻzini 
muvofiqlashtirish jarayoni. Kasbiy refleksiyaning oʻzi va shaxsiy “Men”i imkoniyatlaridan kelib chiqib 
tanlangan kasb, jumladan, u haqda mavjud tasavvurlar talab qiladigan omillar bilan uygʻunlashtirish 
sifatida taʼriflanadi. Pedagogik kasbiy refleksiya haqida ham soʻz yuritib, bu tushuncha ostida 
istalgan kasbiy refleksiyaga oʻxshash, lekin pedagogik faoliyat xususiyatlari va shaxsiy pedagogik 
tajriba bilan bogʻliq mohiyatan oʻzgacha refleksiya nazarda tutilishi taʼkidlanadi. Oʻqituvchining 
kasbiy pedagogik faoliyatida refleksiya jarayonini oʻrganib, koʻplab olimlar uning kommunikativ 
hamda kooperativ turlarini ustun qoʻyadi, aynan ushbu usullar oʻqituvchining pedagogik faoliyatida 
va oʻquvchilar bilan muloqotida koʻproq namoyon boʻladi. 
Tadqiqot doirasida kasbiy pedagogik refleksiya boʻlajak oʻqituvchilar pedagogik mahoratini 
rivojlantirishning oʻz-oʻzini bilishi, anglashi; rivojlantirish, nazorat qilish bosqichlarini oʻz ichiga 
qamrab olishi aniqlandi. Tajriba-sinov ishlari Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika 
universitetida 2019-2020-yillarda olib borildi. Tajriba-sinov ishlarida tajriba guruhida jami 67 ta, 
nazorat guruhida jami 66 nafar talaba qatnashdi. Pedagogik tadqiqotlarda gipoteza sifatida nazorat 
guruhida olib borilgan anʼanaviy metodika asosida olingan natijalar tajriba guruhida olib borilgan 
maxsus metodika asosida olingan natijalar bilan taqqoslanib, tajriba guruhlaridagi natijalarning 
samarali ekanligi koʻrsatildi. 
1-jadval