Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari 2020/1(22) issn 2181-9580

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI
2020/1(22) 
beradi. U yoki bu masalani yechish bosqichlarini yaqqol tasavvur etishga, 
talabalarning o‘quv faoliyati sifatini nazorat qilishga imkon beradi. 
1-rasm. Ta’lim metodlarining faolligi bo‘yicha tasnifi 
Umumkasbiy fanlarni o‘qitishda elektron o‘qitish vositalarini qo‘llash o‘quv 
faoliyatining quyidagi turlarida qo‘llaniladi: 
- yangi nazariy materiallarni o‘rganish va bayon etishda;
- kompyuter dasturlaridan foydalanib, virtual laboratoriya ishlarini o‘tkazishda;
- talabalarning mustaqil ishlarida;
- 
ochiq 
darslar, 
telekonferensiyalar, 
audiokonferensiyalar, 
namunaviy 
mashg‘ulotlarni o‘tkazishda;
- amaliy mashg‘ulotlarda. 
Fan, texnika va texnologiya, ayniqsa, elektronika va axborot vositalarining 
keng miqyosda rivojlanishi mutaxassislar tayyorlashga katta talablar qo‘ymoqda. Bu 
ta’lim samaradorligini oshirishni taqozo etadi. 
Ta’lim 
samaradorligini 
oshirish 
ta’limni 
axborotlashtirish, 
axborot 
texnologiyalarini, xususan, kompyuterli o‘qitish vositalarini qo‘llash bilan uzviy 
bog‘liq. 
Umumkasbiy fanlarni o‘qitishda kompyuterli o‘qitish vositalarini qo‘llash 
quyidagilarga imkon beradi: 

Sust 

Faol 

Interfaol 
O‘qituvchi 
Talaba 
Talaba 
Talaba 
O‘qituvchi 
Talaba 
Talaba 
Talaba 
O‘qituvchi 
Talaba 
Talaba 
Talaba 

---

73 
TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI
2020/1(22) 
-
ta’lim jarayonini avtomatlashtirilgan ma’lumotlar bazalari yordamida 
boshqarish, axborot vositalari va texnologiyalar bilan ta’minlash;
-
ta’lim mazmuni, metodlari va tashkiliy shakllarini tanlash texnologiyasini 
takomillashtirish;
-
bo‘lajak kasb ta’limi o‘qituvchilarini aqliy rivojlantirishga, ularda mustaqil 
ta’lim olish, axborot izlash, tajribalar o‘tkazish, tadqiqotlar olib borish qobiliyatini 
shakllantirishga yo‘naltirilgan metodiklarni yaratish;
-
bo‘lajak kasb ta’limi o‘qituvchilarining bilim darajasini obyektiv, tizimli va 
tezkor nazorat qilish va baholashga imkon beruvchi testlar va diagnostik 
metodikalarni ishlab chiqish;
-
bo‘lajak kasb ta’limi o‘qituvchilarining tayyorgarligini rivojlatirish, bilimlarni 
mustaqil egallash, axborotlarni qayta ishlash ko‘nikmalarini shakllantirishga 
qaratilgan o‘qitish texnologiyalarini yaratish. 
Umumkasbiy fanlarni o‘qitishda kompyuterli o‘qitish vositalaridan foydalanish 
axborot o‘quv faoliyatining mutlaqo yangi metodidir. Umumkasbiy fanlarni 
o‘qitishda kompyuterli o‘qitish vositalarini qo‘llash quyidagi ishlarni amalga 
oshirishni taqozo etadi:
-ishlab chiqish va amalda qo‘llash; 
-o‘quv jarayonida zamonaviy kompyuterli o‘qitish vositalarini qo‘llash 
texnologiyalarini yaratish va ilmiy pedagogik asoslash; 
-o‘quv fanlarini o‘rganishda zarur bo‘ladigan pedagogik dasturiy vositalarni 
ishlab chiqish va amalda qo‘llash; 
-o‘qitish jarayonida kompyuterli o‘qitish vositalarini qo‘llash orqali an’anaviy 
o‘qitish metodikasini o‘zgartirish. 
Umumkasbiy fanlarni o‘qitishda kompyuterli o‘qitish vositalarini qo‘llash 
uchun, eng avvalo, quyidagi vazifalarni hal etish zarur: 
-bo‘lajak kasb ta’limi o‘qituvchilariga umumkasbiy fanlar mazmuni va ularni 
o‘rganishda kompyuterli o‘qitish vositalarining imkoniyatlari haqida ma’lumot 
berish; 
-umumkasbiy fanlarni o‘qitishda ularni kompyuterli o‘qitish vositalaridan 
foydalanishga tayyorlash; 
-umumkasbiy fanlar bo‘yicha yaratilgan dasturlarni o‘rganish va tahlil qilish; 
-elektron o‘quv metodik majmualar yaratish, texnik va dasturiy vositalarni 
tanlash. 
O‘quv jarayonini axborotlashtirish intellektual faoliyat turlarining inson 
hayotining turli jihatlariga ta’siri va rolining ortish bilan bog‘liq obyektiv hodisadir. 
Bugungi kunda ta’limni axborotlashtirish muammosiga yangicha qarashlar lozimligi 

---

74