Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari 2020/1(22) issn 2181-9580

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI
2020/1(22) 
qobiliyat, qiziqishlar, iqtidorni hisobga olgan holda talabalarni guruhlarga ajratish va 
shu guruhlar uchun alohida dasturlar ishlab chiqish tushunilmoqda. 
Differensial 
yondashuvli 
eksperimentning 
birinchi 
bosqichidan 
oldin 
talabalarning ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish uchun o‘zini o‘zi baholashni 
o‘rganish tadbiri o‘tkaziladi. Olingan natijalar qobiliyatlarni baholashda keng 
spektrni ko‘rsatadi, bu albatta talaba shaxsining potensial imkoniyatlarini ochishga 
qaratilganligini bildiradi. 
Shuning uchun talabalarning individual o‘quv va ijodiy faolligi intensivligi 
sharoitida asosiy e’tibor talabalarning ijodiy qobiliyatlarining rivojlanish darajasiga 
qarab differensial yordam ko‘rsatishga qaratiladi.
Bizning vazifamiz – individual yondashishda shaxsning ijodiy fikrlashi va ijodiy 
qobiliyatini yanada yaxshilash uchun imkoniyatlarni ochishdan iborat. Bu borada 
interfaol texnologiyalarni qo‘llash katta o‘rin tutadi.
Interfaol so‘zi inglizcha so‘z bo‘lib, «inter» - o‘zaro va «act» - harakat qilmoq 
ma’nolarini bildirib, ularning umumiy mazmuni interfaol - ya’ni o‘zaro harakat 
qilmoq ma’nosini anglatadi. Bunday o‘zaro harakat turlariga “tinglovchi – 
o‘qituvchi” va “tinglovchi-tinglovchi”ning maqsadli harakatlarini kiritish mumkin. 
Interfaol o‘qitishda o‘qituvchi o‘quv faoliyatning faol tashkilotchisi bo‘lib, o‘quvchi 
bu faoliyatning subyekti sifatida namoyon bo‘ladi. Interfaol o‘qitish bu bilish 
faoliyatini rivojlantirishning maxsus tashkiliy shakli bo‘lib, interfaol o‘qitish 
jarayonida ta’lim oluvchi o‘qitishning obyektidan o‘zaro hamkorlikning subyektiga 
aylanishi, o‘quv jarayonida faol ishtirok etishi bilan tavsiflanadi. O‘qitishning 
interfaol metodlari hayotiy vaziyatlarni modellashtirish, rolli o‘yinlardan foydalanish, 
muammolarni hamkorlikda yechishda ko‘rib chiqiladi (1-rasm). 
Interfaol o‘qitishda deyarli barcha talabalar bilish jarayoniga jalb qilinadi, o‘quv 
materialini ongli ravishda o‘zlashtiradi. Elektron ta’limiy resurslardan foydalanib 
interfaol o‘qitishda on-line forumlaridan, vebinarlardan foydalanish mumkin. 
Interfaol o‘qitishni tashkil qilish an’anaviy ba innovatsion shakllarni o‘z ichiga olishi 
mumkin.
Zamonaviy ta’limiy elektron vositalardan foydalanish ma’ruza mashg‘ulotlarini 
modernizatsiyalashga imkon berib, talabalarni o‘qitishda muammoli ma’ruzalar, 
ma’ruza-vizualizatsiyalar, ma’ruza-press-konferensiyalarni qo‘llashga yordam beradi. 
Zamonaviy ta’limni kompyuterli o‘qitish vositalarisiz tasavvur etib bo‘lmaydi. 
Chunki ular ta’lim berish imkoniyatini kengaytiradi. Bunda turli ranglar, grafiklar, 
audiotexnika, videotexnika vositalari, multimedia texnologiyalaridan foydalaniladi. 
Umumkasbiy fanlarni o‘qitishda kompyuterli o‘qitish vositalarini qo‘llash turli o‘quv 
va kasbiy masalalarni qo‘yish, shuningdek ularni turli usullar bilan yechish imkonini 

---

72