Тошкент давлат иқтисодиёт университети “Менежмент ва Маркетинг” кафедраси

Birlamchi daromad deganda – institutsion birliklarning boshqa birliklarning iqtisodiy faoliyatida bevosita va bilvosita (moliyaviy va ishlab chiqarilmagan aktivlari bilan) qatnashganliklari natijasida ega bo’ladigan daromadlarini tushunamiz.
Birlamchi daromadlarning taqsimoti schyoti
Ishlatilishi
6. Mulk uchun daromadlar (tashqi dunyoga to'langani)
6.1. Foizlar
6.2. Dividendlar
6.3. To'g‘ri investorning foydadagi ulushi
6.4. Renta
6.5. Sug‘urta polisidan olingan daromad
7. Birlamchi daromadlar saldosi (1+2+3+4+5-6) yoki Yalpi milliy daromad
8. Asosiy kapitalning iste'moli (АКТ)
9. Sof milliy daromad (7-8)

Resurslar

• Rezident birliklarnig ishlab chiqarishdan olgan yalpi foydasi
• Yalpi aralash daromad
• Mulk uchun daromadlar (tashqi dunyodan olingani)

3.1. Foizlar
3.2. Dividendlar
3.3.To'g'ri investorning foydadagi ulushi
3.4. Renta
3.5. Sug'urta polisidan olingan daromad
4. Ishlab chiqarish va import uchun sof soliqlar (soliqlar-subsidh alar)
4.1. Bevosita ishlab chiqarish uchun sof soliqlar
- soliqlar; - subsidiyalar (-)
4.2. Mahsulot uchun sof soliqlar

• soliqlar; - subsidiyalar (-)

5. Mehnat haqi (rezidentlar olgani)
5.1. mamlakat iqtisodiy hududida
5.2. tashqi dunyodan

Daromadlarni qavta taqsimlash schyotlari
Iqlisodiyot sektorlari o'rtasida bo'ladigan daromadlarni qayta taqsimlash operatsiyalari ikki schyotda ifoda etiladi:
Birinchi schyot - Pul holidagi daromadlarni qayta taqsimlash schyoti, ikkinchisi - Natura holalidagi daromadlarni qayta taqsimlash schyoti deb ataladi.
Bu schyotlarni tuzishdan ko'zlangan asosiy maqsad iqtisodiyot sektorlarining ishlab chiqarish faoliyatlari natijasida topgan birlamchi daromadlarini qayta taqsimlash jarayonini ifoda etishdan iborat. Qayta taqsimlash jarayoni rezident birliklar o'rtasida va rezidentlar bilan norezidentlar o'rtasida bo'lishi mumkin.
Daromadlarni ishlatilishi schvoti
Daromadlarni ishlatilishi schyotida mamlakat miqyosida hamda uy xo'jaligi va davlat boshqaruv idoralari sektorlarining pirovard (yakuniy) isle'mol va jamg'arma ko'rsatkichlari hajmi aniqlanadi. Nomoliya, moliya va uy xo'jaligiga xizmat ko'rsatuvchi notijorat tashkilotlar sektoriarining yakuniy iste'moli bo’lmaydi. Shu sababli, yuqorida qayd etilgan ikki sektorning jamg'arma ko'rsatkichi ixtiyordagi daromad ko'rsatkichiga teng bo’ladi. Uy xo‘jaligiga xizmat ko'rsatuvchi notijorat tashkilotlar sektorining yakuniy iste'moli bo'lmaganligi uchun uning jamg'armasi tuzatiigan ixtiyordagi daromadga teng bo'ladi.
Ishlatilishi
2. Xaqiqiy yakuniy iste'mol. hammasi Shu jumladan:
2.1. Uy xo'jaligi sektori
2.2. Davlat boshqaruv idoralari
3. Jamg'arma (1-2)
Resurslar

• Ixtiyordagi daromad