Toshkent davlat iqtisodiyot

Nazorat va mulohaza savollari

1. 
   Omborlar, ularning ta’rifi va turlari.
   
2. 
   Omborxona operatsiyalarining qisqacha ta’rifi.
   
3. 
   Materiallarni saqlashdagi jihozlar turkumlanishi.
   
4. 
   Yukni ko‘tarish - tushirish transportlari turkumlanishi.
   

8. 
   bob
   

LOGISTIKA AXBOROT TIZIMLARI

1. Axborotlar yordamida logistika tizimini harakatga keltirish

Logistika tizimi asosida axborot - texnika bazasining tashkil etilishi, boshqarishda zarur bo‘lgan strategik va taktik vazifalarni hal etishda axborotlarni yig‘ish va ularni ajratib olish asosiy rol o‘ynaydi. Axborotlarning xarakteri va uning sifatli ajratilishi qabul qilinadigan qarorlarning natijasiga katta ta’sir ko‘rsatadi.

Bu shu narsa bilan bog‘liqki, ajratib olingan axborotlar quyidagilarni o‘z ichiga oladi, masalan: o‘rganilayotgan halqa yoki predmetning material yoki pul oqimlari bilan boshqarilishinigina emas, balki o‘sha raqib korxonaning kuchli va bo‘sh tamoyillarini baholash hamda u yoki bu masala tamoyillarining echimi va yo‘qotish tavakkalligini ham baholaydi. Shunday qilib, gap faqat axborotlar sonida emas, balki strategik va taktik qarorlarni ishlab chiqishda zarur bo‘lgan, birinchi navbatda axborotlarning sifatida va ularni to‘g‘ri ajratib olishdadir.
Logistika tizimning tuzilishi amaliyotda shuni ko‘rsatadiki, axborotlarni to‘g‘ri ajrata bilishda, ularni tahlil qilib, korxonaning kuchli va kuchsiz tomonlarini o‘rganib, axborotlarni yig‘ish va tayyorlash asosiy ko‘rsatkichlariga e’tibor berish zarurdir. Bunday tahlil, shu soha bo‘yicha puxta, qiziquvchi mutaxassislar bilan o‘tkazilishi lozim.
Bu sohada ma’lum bo‘lgan yo‘nalishlardan biri, ya’ni ishchi guruhni tashkil etish bo‘yicha shu axborotlardan foydalanuvchi mutaxassislarni jalb etishdir. Raqobat hozirgi zamonda xo‘jalik yuritishning asosiy shartlaridan hisoblanadi. Shuning uchun raqiblarni to‘g‘ri baholash ma’lum miqdorda shu korxonani boshqarishdagi kamchiliklarni ham baholashdir.
Material va pul oqimlarini boshqarishda tez qaror qabul qilish uchun statistik axborotlar, masalan, soliqlar, ishchilarga qo‘shimcha ish haqi va hokazolar katta rol o‘ynaydi. Bu kabi axborotlar korxona ichida material oqimlarini boshqarishni ularga ma’lum tuzatishlar kiritishning imkonini beradi.
Axborotlarni ma’lum tuzilmaga solish axborotlarning bir ko‘rinishi hisoblanadi.
Axborotlarning quyidagi ko‘rinishlari mavjud:

1. 
   Marketing bo‘yicha axborot:
   
   • 
     mahsulot sotilish tahlili;
     

- mahsulot sotish bashorati;

• 
  bozorni o‘rganish.
  
1. 
   Taqsimlanish bo‘yicha axborot:
   
   • 
     hisob varaqlari;
     
   • 
     iste’molchilar to‘lovi;
     
   • 
     transport nakladnoylari;
     
   • 
     mahsulotga buyurtmalar.
     
2. 
   Loyiha axboroti:
   
   • 
     ishlab chiqariladigan mahsulotni loyihalash bilan bog‘liq bo‘lgan logistik xizmatlarga yuklaydilar;
     

• 
  asbob - uskunalar bo‘yicha chizmalar;
  
• 
  operatsion kartalar;
  

4. 
   Jamg‘armalar bilan boshqarish:
   
   • 
     jamg‘armalar hisobi;
     

- materiallarni boshqarish.

5. 
   Moliyaviy axborot:
   
   • 
     debitorlar bo‘yicha hisob-kitob;
     
   • 
     moliyaviy boshqarish.
     
6. 
   Ishlab chiqarish bo‘limi:
   
   • 
     ishlab chiqarish jarayonining to‘lov hisobini baholash;
     
   • 
     ishlab chiqarish resurslari bo‘yicha hisobot;
     
   • 
     ishlab chiqarilgan mahsulot bo‘yicha hisobot;
     
   • 
     umumiy vaqt ichida mahsulot ishlab chiqarish jadvali;
     
   • 
     ishlab chiqarishga buyurtma;
     
   • 
     mahsulot jo‘natish bo‘yicha talabnoma;
     
   • 
     tovar - material qiymatlarini hisoblash.
     
7. 
   Ta’minot:
   
   • 
     to‘lov raqamlari bo‘yicha hisob;
     
   • 
     sotib olish bo‘yicha buyurtmalar;
     
8. 
   Logistik xizmat logistik xizmat bo‘yicha yuk xatlarini o‘rganib chiqishdir.
   
   • 
     transportni boshqarish.
     

Logistika axborotlari tizimi sifatining oshishi, mahsulot g‘amlab qo‘yilishi, jo‘natish, omborga joylash, pul oqimlarini ta’minlash masalalarini samarali hal etishda xizmat qiladi. Axborot oqimlarini yig‘ish katta foyda beradi, lekin bular harajatsiz bo‘lmaydi.

2.