Toshkent davlat iqtisodiyot

6.2.

 

Narxni shakllantirish strategiyalari ishlab chiqish 

Narxni  shakllantirish  uchun  ikkita  strategik  qaror  qabul  qilish  zarur.  Birinchi 

qaror makrosegmentlashga – korxona ularga xizmat ko‘rsatadigan mijozlarni tanlashga 

daxldor. Ikkinchi strategik qaror –  mahsulot strategiyasini  ishlab chiqishdir. Maqsadli 

mijozlar  qimmatliligini  aniq  belgilash  va  raqobatlashuvchi  takliflarni  hisobga  olgan 

holda  mahsulotni  pozitsiyalashtirish  zarur.  Tovar  strategiyasida  narxning  korxona 

marketing  faoliyatining  umumiy  maqsadlariga  mos  keladigan  narxni  shakllantirish 

maqsadlarini ifodalashga olib keladigan roli belgilab berilgan bo‘lishi lozim. 

Narx shakllantirish strategiyasida bozor holati va mijozlarning ehtiyojlarini diqqat 

bilan  tahlil  qilish  raqobatlashuvchi  tovar  takliflari  va  narx  butun  doirasini  ko‘rib 

chiqishni, shuningdek, tovar taklifining boshqa elementlari bilan taqqoslaganda aynan 

narxning  mijozlar  uchun  muhimligini  diqqat  bilan  baholashni  o‘z  ichiga  olishi  lozim 

(6.1-rasm). Bu mijoz-korxonalar faoliyatini batafsil tahlil qilishni – ularning xarajatlar 

tarkibini  va  ta’minotchi  mahsulotlari  narxining  ehtimoliy  o‘zgarishlari  qanday  aks 

etishini o‘rganishni talab etishi mumkin. Mijoz tarmog‘ida (makrosegmentda) raqobat 

holatini baholash mijozlar va bozor tahlilining bir qismi bo‘lishi ham lozim. 

Bu  harakatlarning  maqsadi  mijoz  uchun  mahsulotning  ham  iqtisodiy,  ham 

psixologik  nuqtai-nazardan  qimmatini  aniqlash  hisoblanadi.  Albatta,  xarajatlarni  ham 

hisobga  olish  zarur,  lekin  iste’mol  qimmati  roli  asosiy  ekanligini  ta’kidlab  o‘tish 

muhim.  

---