Toshkent davlat iqtisodiyot

Bob bo‘yicha xulosalar 

Marketing  maqsadlari  faqat  bozorda  ayirboshlash  uchun  mos  keluvchi  sifatdagi 

mahsulot  va  xizmatlar  taklif  etiladigan,  ularni  ilgari  surish  esa  zarur  shart-sharoitlar 

bilan ta’minlanadigan holdagina erishilishi mumkin

 

Sifatni  ta’riflashga  bir  qator  yondashuvlar  mavjud.  Dastlab  sifat  u  yoki  bu 

mahsulot birligiga to‘g‘ri keladigan nuqsonlar yoki xatolar soni bilan o‘lchangan. 

Sifat  -  dinamikali  toifa:  bozorning  rivojlanishi,  raqobatning  kuchayishi,  takliflar 

doirasining  kengayishi  bilan  iste’molchilarning  sifat  standartlariga  talabi  muntazam 

ravishda o‘sish tomon o‘zgaradi. 

Xizmatlar  sohasida  faoliyat  yurituvchi  firmalarda,  ayniqsa,  talab  yuqori  bo‘lgan 

davrlarda sifat nazoratini ta’minlash juda qiyin. Shu bilan birga, agar xizmat ko‘rsatish 

firmasini  ularning  rivojlanish  dinamikasi  nuqtai  nazaridan  ko‘rib  chiqadigan  bo‘lsak, 

sifat ularning hayot faoliyatiga ulkan ta’sir ko‘rsatadi.

 

Xizmatlar  marketinida  xizmat  ko‘rsatish  sifati  besh  pog‘onali  modeli  keng 

foydalaniladi.  U  mijozning  kutayotgan  natijalari  nuqtai  nazaridan  xizmat  ko‘rsatish 

sifatini  belgilab  bradi.  Firma  mijoz  nimalar  kutayotganini  albatta  bilishi  va  ularni 

ajoyib sifat bilan amalga oshirishi lozim. 

 

Sifatni  baholashda  iste’molchilar  qoniqqanlik  indeksini  (CSI)  hisob-kitob  qilish 

uslubiyati ham keng tarqalgan. Shaxsiy intervyu usuli asosida hisoblab chiqiladigan bu 

indeks  firmalarning  bozor  qiymati  va  foydalilikni  uzoq  muddatli  bashorat  qilish 

ko‘rsatkichlaridan biri sifatida foydalaniladi, shuningdek, iste’molchilarning qoniqishi 

va ularning sodiqligi omillari va sabablarini aniqlashga imkon beradi.

 

Xizmatlar  ta’minotchisi  yagona  maqsadni  –  mijozning  ko‘rsatilgan  xizmatlardan 

qoniqishiga  erishishni  ko‘zlaydi.  Bu  maqsad  ma’lum  bir,  maxsus  ishlab  chiqilgan 

---

 

237 

 

standartlar  bilan  taqdim  etiladigan  xizmatlarni  taqqoslash  orqali  erishilishi  mumkin 

bo‘lib,  bu  standartlarga  amal  qilish  xizmatlar  xavfsizligi  borasida  iste’molchilar 

huquqlarini ta’minlashi ko‘zda tutilgan.

 

Loyiha  sifatining  yuqori  bo‘lishiga  erishishda  asosiy  rolni  telemahsulot 

konsepsiyasi  va  formati  o‘ynaydi,  ularni  ishlab  chiqishga  ijodiy  yondashuv  apriori 

ko‘plab  texnologik  va  mavzuga  oid  muammolarni  hal  qilishga,  dasturning  o‘zini 

amalga oshirishga imkon beradi.