Toshkent davlat iqtisodiyot univyersityeti a. Sh. Bekmurodov, Z. A. Abdullayev, B. M. Badalov

Transfer
. Xalqaro valyuta bozori tranzaktsiyada ishtirok etayotgan 
mamlakatlar o‗rtasida xarid qobiliyatini bir tomondan ikkinchi tomonga uzatadi. Bu 
funktsiyani xorijiy valyutadagi veksellar, bank trattalari va telefon aloqasi kabi 
kredit vositalari orqali amalga oshiradi. 
Kreditlash.
Xalqaro valyuta bozori tashqi savdoni kreditlar bilan ta‘minlaydi. 
Uch oy muddatga ega o‗tkazma veksellar odatda xalqaro to‗lovlar uchun ishlatiladi. 
Importer uchun ushbu muddatdagi kredit (3 oy) tovarga ega bo‗lish, uni sotish va 
pulini olish uchun talab etiladi. 
Xedjerlash.
Xedjerlash deganda, eksporter va importer kelajakdagi 
belgilangan sanada tovarlarni joriy narx va valyuta kursida sotish hamda sotib olish 
to‗g‗risidagi kelishuvi tushiniladi. Xedjerlashdan maqsad kelajakda valyuta 
almashinuvi kurslarining o‗zgarishi tufayli moliyaviy yo‗qotishlarning oldini 
olishdir. Yuqorida ta‘kidlab o‗tkanimizdek, aynan valyuta kurslari barqaror 
emasligi xalqaro valyuta bozoriga xedjerlash funktsiyasini bajarishni taqozo etadi. 
Spekulyativ. 
Spekulyativ funktsiyasi tabiiy holda xalqaro valyuta bozoriga 
xosdir. Global bozorning rivojlanishi qisqa muddatli likvid kapitalning tez o‗sishi 
bilan birga kechadi, u spekulyativ foydani izlash jarayonida tez ko‗chib yurishi 
mumkin. Juda ulkan pul mablag‗lari valyuta kurslarining farqi asosidagi 
chayqovchilik operatsiyalaridan foyda olish uchun xalqaro falyuta bozorida 

---

to‗planadi. Xalqaro valyuta bozori bu funktsiyani bajarib, global iqtisodiyotning 
yuqori foyda keltiruvchi va samarali sohalariga xalqaro investitsiyalarning oqib 
kelishiga yordam beradi. Xalqaro valyuta bozorining chayqovchilik va sug‗urta 
funktsiyalari o‗zaro yaqin bog‗liq bo‗lib, valyuta operatsiyalarining ma‘lum 
doirasining o‗tkazilishini ta‘minlaydi. 
Xalqaro valyuta bozorlarining axborot funktsiyasi – bu bozor ishtirokchilarini 
uning faoliyat yuritayotgani to‗g‗risidagi axborot bilan ta‘minlashdir. Va nihoyat, 
tartibga soluvchi funktsiyasi xalqaro valyuta bozorida tartib va tashkil etishni 
ta‘minlaydi.