Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. Shodmonov iqtisodiyot nazariyasi

Birinchisi
, kambag‘allarda iqtisodiy faollikni uyg‘otish. Sharqda bir dono 
gap bor: “Kambag‘allikka yalqovlik qo‘shilsa, buning davosi yo‘qdir”. Shu sababli 
kambag‘allarni yalqovlikdan forig‘ etish talab qilinadi. Muhimi, kambag‘allarga 
ishlab pul topib, to‘q yashashiga sharoit va imkoniyat yaratish kerak. Shu o‘rinda 
Xitoy faylasufi, daosizm ta’limoti asoschisi Lao Szening hikmatli so‘zi yodga 
tushadi: “Och qolgan insonga baliq bersang, uning bir kunlik qornini to‘ydirasan. 
Agar unga qarmoq berib, baliq ovlashga o‘rgatsang, uni bir umr ochlikdan 
qutqarasan”. 
Ikkinchisi
, kambag‘allarga davlatning va korxonalarning moddiy yordam 
berishini tashkil etish. Bu vosita zarur bo‘lsa-da, boqimandalik kayfiyatini 
tug‘dirib, faollikka undamaydi. Shu sababli bu yo‘l o‘zini o‘zi boqishga qodir 
bo‘lmagan kishilarga, masalan, nogironlarga va ko‘p bolali oilalarga nisbatan 
saylangan holda qo‘llanadi. Ijtimoiy yordam uzoq vaqt ishsiz qolganlar, kasbini 
yo‘qotganlarga ham beriladi. 
Bundan tashqari, kambag‘allar holatining o‘ziga xos xususiyati shunchaki 
ular «ozgina pul» borligidan iborat emas, balki ular kambag‘al qatlamlardir, ular 
nafaqat qiyin vaziyatdan chiqishga imkon beradigan iqtisodiy yoki malaka 

---

682 
kapitalidan mahrum, balki davlatdan tashqari birovning qo‘llab-quvvatlashiga 
ishonish imkonini beradigan oddiy ijtimoiy kapital ham. Bundan tashqari, agar siz 
aholining turli qatlamlarini birlashtirilgan resurs ta’minoti ko‘rsatkichlarini 
hisoblab chiqishga harakat qilsangiz, kambag‘allarda biron bir resurs etishmasligi 
manzarasi yanada ravshanroq bo‘ladi va mamlakatning iqtisodiy holatida biron bir 
yaxshilanish kambag‘allik holatini avtomatik ravishda yaxshilamasligi aniqroq 
bo‘ladi. 
Shunday 
qilib, 
"daromadlar kambag‘alligi"
ni 
emas, 
balki