Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Azlarova inson resurslarini

 
6.3. Kadrlarning martaba bo„yicha ko„tarilishi va uni rejalashtirish
Ilg‗or korxonalarda xodimning ishdagi o‗sishi uning o‗z vazifalari doirasini 
qanchalik yaxshi bajarishi va komanda a‘zosi sifatida qanchalik muvaffaqiyatli 
ishlashiga qarab amalga oshiriladi. 
Oliy ma‘lumotli xodim ishlab chiqarish muammolarini hal qilishda 
muvaffaqiyatli qatnashish, o‗z malakasini oshirish, keng doirada ixtisoslik va mehnat 
mahoratlarini egallash uchun oliy ma‘lumot olmagan xodimga qaraganda boshidanoq 
ancha katta imkoniyatlarga ega. 
Shuning uchun yapon firmalarida (va umuman boshqaruv yaxshi tashkil 
qilingan firmalarda) oliy ma‘lumotga ega kishilar boshidanoq bunday ma‘lumoti yo‗q 
kishilardan "yuqori turishi" ajablanarli emas. Bu xizmat bo‗yicha ko‗tarilish tezligida 
ham, mehnatga haq to‗lanish darajasida ham o‗z aksini topadi. Yaponiyada 
hozirdanoq umumiy oliy ta‘lim joriy qilish masalasi muhokama qilinmokda. 
Shunday qilib, xizmat bo‗yicha ko‗tarilish va haq to‗lash ishchining haqiqiy 
malakasiga asoslanadi, ya‘ni xodimning o‗z shaxsiy vazifalarini bajarishga 
qodirliginigina ko‗rsatuvchi emas, balki o‗z korxonasining ishlab chiqarish va boshqa 
muammolarini hal qilishda qatnashish qobiliyatini, o‗z kompaniyasi xo‗jalik 
faoliyatining barcha tomonlarini bilish va tushunib etish qobiliyatini ko‗rsatuvchi 
malakasiga asoslanadi. 
Personalni boshqarish korxona o‗z ishchilari imkoniyatlaridan to‗laroq 
foydalanish, ularning har biriga o‗sish uchun muhit yaratib berish va xizmat 
pog‗onasidan muvaffaqiyatli yuksalib borishga sharoit yaratib berishga asoslanadi. 
Buni ko‗pgina korxonalarning karyerani rejalashtirish va rivojlantirishga turtki 
bo‗layotganidan ko‗rish mumkin, ya‘ni ishchilarga o‗z oldilariga real maqsadlar 
qo‗yish va o‗z karyerasi mobaynida ularga erishishga yordam beradi. 

---

124 
Karyerani tanlashga ta‘sir ko‗rsatadigan omillar ichida karyera bosqichlari, 
shaxsning professional orientatsiyasi, ko‗nikma va qobilyat muhim ahamiyat kasb 
etadi.