Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti g’. E. Zaxidov, M. T. Asqarova, Z. A. Djumayev, L. F. Amirov, H. A. Hakimov makroiqtisodiyot darslik toshkеnt – 2019

X-M = Xn=-(I-S)=S-I ichki balans

253

Bu shuni bildiradiki, to‘lov balansining joriy operatsiyalar bo‘yicha kamomadi kapitalning sof oqib kelishi hisobiga moliyalashtiriladi.




Xn < 0 ^ X-M < 0 ^ X< M ;
I-S >0 ^ I >S ^ xorijdan kapital kiritilishi.
Agarda investitsiyalar (I) milliy jamg‘armalardan ko‘p bo‘lsa (I > S),
ortiqcha investitsiyalar xorijdan olinadigan qarz hisobiga
moliyalashtirilishi lozim. Bu qarzlar mamlakatga tovar va xizmatlarni eksport qilishga nisbatan ko‘proq import qilinishini taminlaydi (M>X). Ya’ni, sof eksport manfiy qoldiqqa (Xn<0) ega bo‘ladi. Mamlakat xalqaro jarayonga qarzdor bo‘lib qatnashadi.
Joriy operatsiyalar musbat qoldiqqa ega bo‘lganda, ortiqcha mablag‘lardan xorijga investitsiya qilishda yoki xorijdan ko‘chmas mulk sotib olishda foydalaniladi.