Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti e. A. Akramov korxonalar moliyaviy holati

26-jadval 
Ishlab chiqarish rentabelligiga ta’sir qiluvchi omillarning hisob-kitobi (ming 
so‘m) 
№ 
Ko‘rsatkichlar 
Joriy davr 
O‘tgan 
davr 
Dinamika, 
Ma’lumotlar bazasi 
1 
Sotilgan mahsulotdan tushum 
550 
400 
137,5 
2 
Ishlab 
chiqarish 
fondlarining 
o‘rtacha 
qiymati 
300 
200 
150,0 
3 
Asosiy kapitalning o‘rtacha qiymati 
220 
150 
146,7 
4 
Aylanma kapitalning o‘rtacha qiymati 
80 
50 
160,0 
5 
Soliq to‘lashdan oldingi foyda 
200 
120 
166,7 
6 
Mahsulot sotishdan foyda 
180 
110 
163,6 
7 
Ishlab chiqarish rentabelligi (5:2) 
66,7 
60,0 
111,2 
8 
Mahsulot rentabelligi (6:1) 
32,7 
27,5 
113,8 
9 
Fond sig‘imi — bir so‘mlik tushumga 
asosiy kapital qiymati (3:1) tiyin 
40,0 
37,5 
106,7 
Demak, mahsulot rentabelligining o‘zgarishi ishlab chiqarish rentabelligiga 
ijobiy ta’sir ko‘rsatdi va natijada ishlab chiqarish rentabelligi 9 % ga oshdi. 
2. Fondlar qiymati (fond sig‘imi) o‘zgarishining ta’siri: 
1
,
95
100
)
654
,
0
:
622
,
0
(
)
400
200
:
550
180
(
:
)]
400
50
550
220
(
:
550
180
[
Fondlar qaytimi tushumning bir so‘miga nisbatan 37,5 tiyindan 40,0 tiyinga 
ko‘tarilishi ishlab chiqarish rentabelligiga salbiy ta’sir ko‘rsatdi. Natijada ishlab 
chiqarish rentabelligi darajasi 4,9 % ga pasaydi. 
3. Aylanma kapitalning birkitish ko‘rsatkichi o‘zgarishining ta’siri: 
9
,
106
100
)
623
,
0
:
666
,
0
(
)]
400
50
550
220
(
:
550
180
[
:
300
200
Aylanma kapitalni birkitish ko‘rsatkichi o‘zgarishi ishlab chiqarishlar 
rentabelligini 6,9 % ga ko‘tardi. 
Demak, ishlab chiqarish rentabelligiga mahsulot rentabelligini va aylanma 
kapitalni birkitish ko‘rsatkichlari ijobiy ta’sir ko‘rsatdi. Fondlarning qaytimi esa 
salbiy ta’sir ko‘rsatdi. Endi korxonalar aktivlari rentabelligi va unga ta’sir qiluvchi 
omillarni ko‘rib chiqamiz.