Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti abdurahmonov q. X., Xolmominov sh. R

139

---

Qisqacha xulosalar
Unumdorlik muayyan vaqt mobaynida ishlab chiqarilgan mahsulot 
miqdorining muayyan turidagi mahsulot ishlab chiqarish uchun ishlatilgan 
resurslar miqdoriga nisbatidir.
Mehnat unumdorligi ko'rsatkichlari tizimining tuzilishi ulardan har 
birining funksional vazifasini aniqlashga asoslanish lozim. Ko‘rsatkichlarni 
tasniflashning mezoni - mehnat natijalarini ifodalash usulidir.
M ehnat unum dorligini aniqlash vazifasi, uning tizim ini yaratish, 
o ‘rganish muhim yo'nalish hisoblanadi. M ehnat unumdorligini o'lchash 
usullari ko‘p omilli, vektorli va mezonli sifatida tasniflanadi.
Mehnat unumdorligi rivojlanib boruvchi ko'rsatkich boiganligi sababli 
om illar va zahiralarni o ‘rganish dolzarb m uam moga aylandi. M ehnat 
unumdorligini oshirish zaxiralar tizimini yaratish eng muhim yo'nalishdir.
Tayanch iboralar
Mehnat unumdorligi, m ehnatning mexanizatsiyalashganlik darajasi, 
sermehnatlilik, mehnat unumdorligining oshishi, mehnat unumdorligini 
oshirishning zaxiralari, joriy zaxira, istiqbol zaxira.
Nazorat va muhokama uchun savollar
1. Mehnat unumdorligi nima?
2. Mehnat unumdorligini hisoblash uslubiyoti qanday ahamiyatga ega?
3. M ehnat unum dorligini aniqlashning asosiy usullarini, uiam ing 
afzalliklari, kamchiliklari, qoilanish sohalarini aytib bering.
4. Mehnat unumdorligini oshirishning qanday omillari mavjud?
5. Mehnat unumdorligini oshirishning qanday moddiy-texnik omillarini 
va ular ta’sir ko‘rsatishini hisoblashning qanday usullarini bilasiz?
6. Mehnat unumdorligiga qanday ijtimoiy-iqtisodiy omillar ta’sir ko'rsatadi?
7. Mehnat unumdorligini oshirishning tashkiliy omillari tuzilishi qanday, 
ular ish vaqtidan foydalanishga va mahsuiotning sermehnatlik darajasiga qanday 
ta’sir ko‘rsatadi?
8. Mehnat unumdorligini oshirishning qanday tashqi va ichki zaxiralari bor?
9. Joriy zahiralar deganda nima tushuniladi?
10. Istiqbol zaxiralari nimalar bilan belgilanadi?
11. Mehnat samaradorligi nimani ifodalaydi?
12. Mehnatning mexanizatsiyalashgan darajasi qanday hisoblanadi?