Toshkent davlat iq tiso diyo t universiteti q. X. Abdurahmonov

bolalar, shuningdek, ko‘p
bolali va kam ta’minlangan oilalardir.
Ijtimoiy o'zaro yordam tizimida 
oila asosiy bo'g'inga aylandikiA 
bu, dunyoviy 
asosiy insoniylik qoidalariga, milliy an’analar va xususiyatlarga, jamiyatda oila 
mavqeiga muvofiqdir.
0 ‘zbekistonda muhtojlarga ijtimoiy yordam ko'rsatishning eng sodda, 
samarali va oshkora vositasi sifatida mahalla orqali yordam berilishi maqbul, 
deb topildi. Aholi demokratik asosda saylab qo'yadigan oqsoqollar (raislar), 
ularning maslahatchilari va mahalla faollari, fuqarolar yig'inlari (ularga qonun 
yo‘li bilan mahalliy o'z-o'zini boshqarish organi maqomL berilgan) har bir 
oilaning moddiy ahvolini, daromad manbalarini yaxshi biladi. Mamlakatda 
joriy etilgan ijtimoiy o'zaro yordam tizimiga binoan, kam ta’minlangan oilalarga 
moddiy yordam tayinlash masalasi mahalla fuqarolari yig'ilishida hal qilinadi. 
Muhtojlarni aniqlash, hisobga olish va ro'yxatdan o'tkazish, ularga manzilli 
yordam berish ishiga bunday mutlaqo yangicha yondashuvda qo'ni-qo'shnilarga
ft
yordam ko‘rsatish, ularga hamdardlik bildirish, shuningdek, tekinxo'r va 
boqimandalarga nisbatan murosasiz bo'lish kabi qadimiy xalq an’analari 
namoyon bo'ladi. Endilikda beso'naqay va qimmatga tushadigan qog'ozboz 
idoralar tashkil etmasdan turib, aholining adolat haqidagi tasawurlariga muvofiq 
ravishda yalpi ichki mahsulotning bir qismi chindan ham muhtoj oilalarga 
taqsimlab berilayotir.
Mamlakatda onalik va bolalik manfaatlarini ko'zlab bolali oilalarga davlat 
yordamini kuchaytirish, o'sib kelayotgan avlodni kamol toptirish va tarbiyalash 
uchun sharoit yaratish maqsadida 16 yoshgacha bolalari bo'lgan oilalarga oylik 
nafaqalar miqdori oshirildi.
Endilikda kam ta’minlangan oilaga oylik moddiy yordam tayinlash va uning 
miqdorini belgilash shaharcha, qishloq, ovul va shaharlarda mahalla fuqarolari 
vakillarining yig'ilishi tomonidan qabul qilinadi.
Vakolatli va ijroiya hokimiyat mahalliy organlari o'zlariga qarashli hududda 
aholining birinchi navbatdagi ehtiyojlariga binoan, ijtimoiy yordam tadbirlariga
122

---

aniqlik kirita boradi. Ularning asosiy tashvishlaridan biri — ijtimoiy-ishlab 
chiqarish ko‘makchi tuzilmalarini rivojlantirishdan, ya’ni gaz, suv quvurlarini, 
elektr va telefon tarmoqlarini o4kazishdan iborat. Faqat shunday sharoitdagina 
ish o‘rinlarini vujudga keltirish, yangi ishlab chiqarish korxonalarini tashkil 
etish, xizmatlar sohasini jadal rivojlantirish, binobarin, ijtimoiy muammolar 
keng majmuini hal etish maqsadida eng chekka qishloqlarga zarur sarmoyani 
jalb etish mumkin. Hokimiyat va o4z-o‘zini boshqarish organlari aholining 
nochor toifalari uchun umumdavlat yordami dasturlari amalga oshirilishini 
ta’minlab, mintaqa imkoniyatlarini hisobga olgan holda shu qatlamlarga madad 
berish yuzasidan qo‘shimcha choralar ko‘rish huquqini olgan.