Toshkent davlat agrar unversiteti termiz filiali

IV. CHiqarish jarayoni – porshen yuqoriga harakatlanganda chiqarish klapani ochiladi va yonishdan hosil bo’lgan gazlar tashqariga chiqariladi.
Dvigatelni to’xtovsiz bir maromda ishlashini ta’minlash uchun u o’zaro nihoyatda yuqori aniqliqda ishlaydigan 2 ta mexanizm va 5 ta tizim bilan ta’minlangan.
Krivoship shatun mexanizmi-aralashmani yonishi natijasida hosil bo’lgan bosim ta’sirida pershinning ilgarilanma-qaytma harakatini tirsakli valning aylanma harakatiga aylantirib beradi.
Gaz taqsimlash mexanizmi – ishchi aralashmani kerakli paytda silindrga kiritish va ishlab bo’lgan gazni tashqariga chiqarib yuborishga xizmat qiladi.
Ta’minlash tizimi – dvigatelni turli rejimda ishchi aralashma va toza havo bilan tejamkor ta’minlash uchun xizmat qiladi.
Sovutish tizimi – dvigatellarning yuqori haroratda ishlaydigan qismlarini belgilangan rejimda sovutib turishi uchun ishlatiladi.
Moylash tizimi – dvigatelning o’zaro harakatlanadigan qismlarining yuzalarini yoyilishidan saqlash va yoyilishdan hosil bo’lgan chiqindilardan tozalash uchun ishlatiladi.
O’t oldirish tizimi – benzinli, gazli dvigatellarda silindr ichidagi ishchi aralashmani yoqish uchun ishlatiladi.
Yurgazib yuborish tizimi – dvigatel ishlamay (turg’un holatda) turganda, tirsak valni aylantirish hisobiga silindrdagi ishchi tsiqlni boshlanishini ta’minlavchi tizimdir.
Ichki yonuv dvigatellari quyidagi turlarga bo’linadi:

1. 
   O’rnatilishiga qarab - ko’chma va muqim o’rnatilgan dvigatellar.
   
2. 
   Ish tsiqliga qarab - to’rt va ikki taktli dvigatellar.
   
3. 
   Ishchi aralashmasini hosil qilishga qarab – aralashmani silindrdan tashqarida (benzinli va gazli) va silindr ichida (dizelli) hosil qilish.
   
4. 
   Ishchi aralashmani yoqish usuliga qarab – elektr uchquni yordamida (benzinli) va aralashmani yuqori bosimda siqish (dizelli) yordamida.
   
5. 
   Qo’llanadigan yoqilg’i turiga qarab – benzin, gaz va dizel yoqilg’isi
   
6. 
   Silindrlar soniga qarab - bir, ikki va h. silindrli dvigatellar.
   
7. 
   Silindrlarni joylashishiga qarab – vertikal (tik), gorizontal (yotiq) va V-simon o’rnatilgan
   
8. 
   Aralashmani silindrga to’ldirish usuliga qarab - oddiy (porshen yordamida), qo’shimcha kuch ostida to’ldirish (kompressor yordamida)
   
9. 
   Sovutish usuliga qarab - suyuqlik va havo yordamida sovutiladigan turlarga bo’linadi
   

2.