Toshkent davlat agrar unversiteti termiz filiali

8.4-rasm. Ish organlarini yerga botish burchagi o’rnatish
Ish organlarini qator kengligi bo’yicha sozlash uchun (12.4- rasm) ular ko’ndalang kvadrat kesimli tutqich bo’ylab ko’ndalangiga va qulflar yordamida ustunlar bilan tik yo’nalishda suriladi. Ustunlarning bukilganligi hisobiga ularni u yoki bu tomonga qaratib, tegishli joyga o’rnatish mumkin.
Yumshatkich, chuqur yumshatkich va o’qyoysimon panjalarning tuproqqa kirish burchagini o’zgartirish uchun saqlovchi shplintlar soshnikdagi teshiklarning tegishlisiga o’tkaziladi, pichoqlarda esa uning boltlari boshqa teshikka o’tkazib mahkamlanadi.
Sektsiyalarni bosib turuvchi prujinalar yumshoq tuproqlarda ishlaganda bo’shatibroq, zich tuproqlarda esa qisib qo’yiladi. Ish organlarning yurish chuqurliklari va g’o’za tuplariga nisbatan joylashishlari uzil-kesil dalada sozlanadi.
Dalaga chiqishdan oldin kultivator sektsiyalarini ko’tarib-tushirish mexanizmining ishlashi, rul mexanizmi va tormozlarining holati tekshiriladi, kultivatorni o’zaro ishqalanadigan qismlarining yuzalarini moylash amalga oshiriladi.

a) b) v)
8.5-rasm. Ishchi qismlarning ishlov berish chuqurligi (a), kengligi (b) va yerga botish burchaklari (v) ni sozlash tartiblari.
Qator oralariga ishlov berishda kultivator seyalka yurgan izdan yurishi va uning harakat sxemasini takrorlashi kerak. Kultivatorning chetki ishchi qismlari yondosh qator oralarida yurishi lozim.
O’simliklarni himoyalash mashinalari
O’simliklarga kimyoviy ishlov berishla zararkunanda, kasallik va begona o’tlar bilan zararlangan maydonlarga zaharli ximikatlar kiritiladi.
Kimyoviy ishlov berishda quyidagi: urug’larni zaharlash (quruq, yarim quruq, ho’l, mayda tomchilab, issiq ishlov berish usulida); purkash (suyuq aralashma holatida); changlash (kukunsimon holda); aerozollash (tuman ko’rinishida); fumigatsiyalash (tuproqqa solish); zaharlangan xo’raklar sochish (kemiruvchi va hashoratlarga) tadbirlar qo’llaniladi.
O’simliklarni kimyoviy himoya kilishda purkagichlar, changlagichlar, aerozolli generatorlar, fumigatorlar hamda ish suyukligini tayyorlash va uni purkagichlarga quyish uskunalaridan foydalaniladi.
Purkagichlar quyidagi belgilariga ko’ra tasniflanadi: vazifasiga qarab maxsus (bog’, tokzor, dala ekinlariga ishlov berishda) va universal turlarga bo’linadi.
Purkagichlar texnologik jarayoniga ko’ra gidravlik (shtangali) va pnevmatik (ventilyatorli) turlarga bo’linadi.
G’idravlik purkagichlarda ishchi suyuklik to’zitgichlar orqali bosim ostida sepiladi. Ventilyatorli purkagichlarda to’zitilgan ish suyukligi ekinlar yoki daraxtlarga ventilyatorning shamoli yordamida purkaladi.
Purkagichlar o’simlik zararkunanda va kasalliklariga, begona o’tlarga karshi kimyoviy kurash, omborlarni dezinfektsiyalash, g’o’zalarni defoliatsiya va desiqatsiya kilish uchun zaharli dorilar eritmasi, suspenziyasi yoki emulьsiyalarini sepish uchun ishlatiladi.