Тошкент давлат аграр университети

ТАДҚИҚОТ ЎТКАЗИЛГАН ЖОЙ, УНИНГ ШАРОИТИ, МАНБАИ ВА УСЛУБЛАР
Тадқиқот ўтказилган жой ва унинг шароити
Тадқиқотлар 2021-2022 йиллар мобайнида Тошкент давлат аграр университетининг «Қишлоқ хўжалик экинлари генетикаси, селекцияси ва уруғчилиги» кафедрасида бажарилади. Дала тажрибалари эса, Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институтининг марказий тажриба хўжалигида олиб борилади. Ушбу ҳудуд Тошкент вилоятининг Қибрай туманида, Тошкент шаҳрининг шимолий-шарқ йўналишидаги 3 км масофада жойлашган бўлиб, жуғрофик жиҳатдан 41⁰ 20 шимолий ва 69⁰18 шарқий кенгликларда жойлашган. Тажриба ўтказилган ер бўз тупроқли бўлиб, ер ости сувлари чуқурликда жойлашган. Ушбу ерлар денгиз сатҳидан 584 м баландликни ташкил этади. Об-ҳаво шароити асосан Тошкент вилояти учун умумий бўлиб, кундуз кунлар иссиқ ва кечалари салқин бўлади. Ёзда асосан булутсиз кунлар бўлиб, қуёш нурининг тик тушиши натижасида ҳарорат юқори бўлиб, ёғингарчилик кам бўлади. «Бўз-сув» метеостанцияси маълумотларига асосан кўп йиллик ўртача ёғин миқдори 360 мм ни ташкил қилади. Охирги баҳордаги тупроқнинг юза қисмининг музлаш ҳарорати асосан март ойига тўғри келади. Кузги тупроқ устки қатламининг музлаш ҳарорати ноябр ойига тўғри келади. Тажриба майдонларида агротехник тадбирлар доимо бир хил бўлган.
Тадқиқот усуллари. Генетик-селекцион тахлиллар қабул қилинган услублар ёрдамида амалга оширилди. Изланишлар ғўзанинг G.barbadense L. турига мансуб ҳар хил шохланиш типига эга бўлган оила ва навларнинг тўғри чатиштириш усулларидан фойдаланилди.
Барча амалий-тадқиқот натижалари, белгиларнинг рақамли кўрсаткичлари, вариацион-статистик таҳлиллар, корреляция коэффициенти Б.А.Доспехов (1979) услуби бўйича ишловдан ўтказилди. Доминантлик даражаси M.G.Beil, E.R.Atkins (1965) ишларида келтирилган S.Wright формуласи бўйича ҳисобланди. Ирсийланиш даражаси A.Allard (1966) ишларида келтирилган формуласи бўйича ҳисобланди.
Йиллар бўйича амалга ошириладиган изланишлар.