Тошкент давлат аграр университети

Тадқиқот объекти ва предмети. Тажриба объекти ва предмети сифатида ғўзанинг G.barbadense L. турига мансуб йирик кусакли донор ойиласи О-69, ойила О-71 ва Сурхон-16 нави билан ўзаро тўғри чатиштирилиб олинган F₁-F₃ ўсимликлари иштирок этади.
Ишнинг илмий янгилиги. Ғўзанинг G. barbadense L. турига мансуб дурагай ўсмликларида морфохўжалик ва асосий қимматли хўжалик белгиларнинг ирсийланиши ва ўзгарувчанлиги қиёсий таҳлил қилинанди;
Ғўзанинг G.barbadense L. турига мансуб йирик кусакли донор ойиласи О-69, ойила О-71 ва Сурхон-16 нави билан ўзаро тўғри чатиштирилиб олинган F₁-F₃ ўсимликларида белгиларнинг ирсийланиши, ўзгарувчанлиги ҳамда коррелятив боғлиқликлари ўрганилади.
Асосий хўжалик белгилари ва ўсимликларни шохланиш типи ўртасида ижобий сезиларсиз ва салбий кучсиз даражада корреляцион боғланишлар мавжудлиги кузатилади.
ғўза ўсимликларида сақланиб қолган ҳосил элемент кўрсаткичлари ҳамда морфологик белгилари бўйича касаллик ва зараркунандаларга чидамлилигини кузатилади.
F₂-F₃ ўсимликларнинг ўсув даври, биринчи ҳосил шох жойлашган бўғин, кўсаклар сони ва вазни, тола узунлиги ҳамда 1000 дона чигит вазни каби белгиларнинг ўзгарувчанлик кўлами ўрганилади.
Тадқиқотнинг амалий аҳамияти қуйидагилардан иборат:
Ғўзанинг G.barbadense L. турига мансуб дурагайларнинг юқори авлодларидан танлаш орқали генетик жиҳатдан бойитилган тезпишар, маҳсулдор, тола чиқими ва сифати ҳамда 1000 дона чигит вазни каби белгиларнинг юқори даражадаги ижобий мажмуасига эга ғўза оилалари ва тизмалари ажратиб олинишига эришилган, дурагайлаш асосида эртапишар, серҳосил, касаллик ва зараркунандаларга чидамли, тола чиқими ҳамда сифати юқори бўлган йирик кусакли донор ойиласи О-69, ҳамда О-71 ва ғўза тизмалари яратилган ва бошланғич ашё сифатида амалий селекция жараёнига тавсия этилишига эришилган, Ундан ташқари ўрганилаётган белги ва хусисиятлар бўйича селекция учун муҳим истиқболли дурагай комбинациялар аниқланди.